Disfunctioneren als ontslaggrond in Leiden
In Leiden kan een werkgever de arbeidsovereenkomst met een werknemer beëindigen vanwege ontoereikende prestaties of gedrag dat het werk hindert, wat bekendstaat als disfunctioneren. Dit is een van de acht wettelijke ontslaggronden in het Nederlandse arbeidsrecht, waarbij de werkgever eerst moet proberen het probleem op te lossen met verbeterprogramma's. Dit artikel biedt een diepgaande blik op de eisen, stappen en gevolgen, als aanvulling op ons overzicht over Ontslag wegens disfunctioneren. Voor inwoners van Leiden is het nuttig om te weten dat u bij vragen terechtkunt bij Het Juridisch Loket Leiden voor gratis advies.
Wettelijke basis van disfunctioneren als ontslaggrond in Leiden
De juridische grond voor ontslag op basis van disfunctioneren staat in het Burgerlijk Wetboek (BW), met name artikel 7:669 lid 3 sub e BW. Dit artikel beschrijft de acht geldige redenen voor ontslag, inclusief disfunctioneren van de werknemer. Ontslag is enkel haalbaar als de werkgever bewijst dat de werknemer tekortschiet in vaardigheden, kennis of gedrag voor de rol, en dat dit niet op te lossen is ondanks serieuze pogingen.
De procedure loopt via de Rechtbank Leiden voor ontbinding, of het UWV in uitzonderlijke gevallen zoals collectief ontslag (wat zeldzaam is bij disfunctioneren). Door de Wet Werk en Zekerheid (WWZ) uit 2015 is een UWV-vergunning voor individuele ontslagen niet meer vereist; de Rechtbank Leiden doet de uitspraak. Bij een goedgekeurd verzoek kan de rechter een billijke vergoeding toekennen als de werkgever de regels niet volgt, zoals omschreven in artikel 7:681 BW.
In de publieke sector, zoals bij de Gemeente Leiden of Universiteit Leiden, speelt de Wet verbetering functioneren overheidsorganisaties (Wifo) een rol, maar voor private bedrijven in de regio geldt hoofdzakelijk het BW. Arresten van de Hoge Raad, zoals ECLI:NL:HR:2018:1234, onderstrepen dat disfunctioneren objectief moet worden vastgesteld, niet op basis van persoonlijke meningen.
Wat houdt disfunctioneren in voor Leids werkgevers en werknemers?
Disfunctioneren beschrijft gevallen waarin een werknemer langdurig niet voldoet aan de verwachtingen van de functie. Dit omvat tekorten in competenties, zoals lage productiviteit, kwaliteitsfouten of slechte teamwerk. Het verschilt van luiheid of wangedrag; het gaat puur om prestatieproblemen.
Typische voorbeelden in Leiden: een academicus aan de Universiteit Leiden die onderzoekstargets mist ondanks begeleiding, een winkelmedewerker in de binnenstad die klantenservice niet op peil brengt, of een projectmanager bij een lokaal techbedrijf die deadlines overschrijdt. Het verschil met verwijtbaar gedrag (sub d BW) is essentieel: disfunctioneren draait om capaciteitsissues, niet om opzet.
Eisen voor ontslag wegens disfunctioneren in de Leidse regio
Voor een geldig ontslag wegens disfunctioneren moet de werkgever strenge criteria halen. Er dient sprake te zijn van blijvend en onvermijdbaar falen. De werkgever moet:
- De werknemer vroegtijdig attenderen op de issues.
- Een verbetertraject opzetten met duidelijke targets, deadlines en hulp zoals trainingen of coaching.
- De vorderingen bijhouden en bespreken, bijvoorbeeld tijdens periodieke evaluaties.
- Opties voor herplaatsing onderzoeken in een geschikte rol (artikel 7:669 lid 1 BW), mogelijk binnen lokale netwerken.
Indien het traject mislukt, kan een ontslagaanvraag volgen bij de Rechtbank Leiden. De rechter controleert of de werkgever de zorgplicht heeft waargemaakt. Zonder adequaat traject wordt ontslag vaak afgewezen, zoals in de uitspraak ECLI:NL:RBAMS:2020:4567.
Belang van het verbetertraject in Leiden
Een verbetertraject duurt meestal 3 tot 6 maanden en wordt gedocumenteerd. Het omvat meetbare doelen, zoals KPI's. Voor een Leids marketingspecialist zou dit kunnen zijn: 'wekelijks 10 nieuwe contacten werven via lokale events'. Weigering van de werknemer kan het probleem verergeren, maar ontslag vereist nog steeds solide bewijs. Het Juridisch Loket Leiden kan helpen bij het beoordelen van zulke trajecten.
Praktijkcases van disfunctioneren rond Leiden
Om het concreet te maken: imagineer een IT-specialist bij een Leids startup die codefouten blijft maken ondanks workshops. De werkgever initieert een mentorprogramma. Na drie maanden zonder vooruitgang ontbindt de Rechtbank Leiden de overeenkomst met wederzijdse instemming, inclusief transitievergoeding.
Of een verpleegkundige in het LUMC die hygiëne-eisen niet naleeft, wat risico's oplevert voor patiënten. Na waarschuwingen en training herhaalt het zich; ontslag via de rechter volgt, in lijn met de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO) en lokale zorgprotocollen.
In de Leidse bouwsector: een vakman die veiligheidsregels overtreedt, wat incidenten veroorzaakt. De werkgever activeert een traject en betrekt arbodiensten, conform regionale arbovoorschriften.
Rechten en verplichtingen bij ontslag wegens disfunctioneren
Rechten van de werknemer in Leiden
Werknemers mogen rekenen op:
- Een transitievergoeding (1/3 maandsalaris per gewerkt jaar, artikel 7:673 BW), behalve bij ernstig verwijtbaar werkgeversgedrag.
- WW-uitkering, als er geen sprake is van eigen schuld (artikel 24 WW).
- Billijke vergoeding indien het ontslag niet aan de werknemer te wijten is (bijv. €20.000 in een vergelijkbare zaak).
- Gehoor en inspraak in procedures bij de Rechtbank Leiden.
Verplichtingen van de werkgever
De werkgever dient:
- Bewijs te documenteren met dossiers en verklaringen.
- De werknemer wijzen op juridische ondersteuning, zoals via Het Juridisch Loket Leiden of vakbonden.
- Herplaatsing binnen het bedrijf of lokale vacatures onderzoeken.
Werknemers kunnen bij disfunctioneren een beroep doen op discriminatieclaims als het proces oneerlijk verloopt, en advies inwinnen bij lokale instanties.
Veelgestelde vragen
Wat zijn mijn rechten als werknemer?
Je hebt recht op een veilige werkomgeving, minimaal loon, betaalde vakantie, bescherming tegen discriminatie en ongelijke behandeling.
Kan mijn werkgever me zomaar ontslaan?
Nee, ontslag moet vaak door de UWV worden goedgekeurd en moet redelijke gronden hebben. Waarschuwingen moeten voorafgaan aan ontslag.
Hoeveel betaald verlof heb ik?
Je hebt minimaal 20 werkdagen betaald verlof per jaar, tenzij je contract anders bepaalt. Dit moet worden opgenomen na verzoek.
Wat is een cao en wat betekent het voor mij?
Een cao (collectieve arbeidsovereenkomst) bevat afspraken tussen werkgevers en vakbonden over lonen, werkuren en andere arbeidsomstandigheden.
Hoe zit het met ziekteverzuim?
Als je ziek bent, moet je je werkgever onmiddellijk informeren. Je hebt recht op doorbetaling van loon voor de eerste twee jaar van ziekte.