Meineed houdt in dat iemand bewust een onjuiste verklaring aflegt terwijl hij of zij onder ede staat. Dit schaadt het proces van waarheidsvinding in juridische zaken en wordt daarom streng bestraft.
Definitie van Meineed
Volgens artikel 207 van het Wetboek van Strafrecht is meineed het opzettelijk afleggen van een valse verklaring na het afleggen van een eed of belofte. Dit kan gebeuren in situaties zoals:
- Tijdens een rechtszitting als getuige
- Bij een verhoor door de rechter-commissaris
- Tijdens een parlementair onderzoek
- In een notariële akte (artikel 227 Sr)
Strafmaat
De maximale straf voor meineed is 6 jaar gevangenis. In de praktijk hangt de straf af van de ernst van de zaak en de impact van de valse verklaring.
Geen Eed Afgelegd?
Als je geen eed hebt afgelegd maar toch een onjuiste verklaring geeft, is dit geen meineed. Het kan echter nog steeds strafbaar zijn als:
- Valsheid in geschrift (bij schriftelijke documenten)
- Obstructie van de rechtsgang (artikel 285a Sr)
Recht op Verschoning
In sommige gevallen kan een getuige zich beroepen op verschoningsrecht, bijvoorbeeld om zichzelf of een naaste niet te belasten. Het plegen van meineed om deze reden blijft echter strafbaar.
Impact op een Rechtszaak
Als meineed wordt ontdekt, kan dit leiden tot herziening van de zaak waarin de valse verklaring is afgelegd. Daarnaast riskeert de dader zelf strafrechtelijke vervolging.
Onderzoek naar Meineed
Een rechter kan uit eigen beweging aangifte doen van vermeende meineed. Vervolgens zal het Openbaar Ministerie (OM) onderzoeken of de verklaring bewust onjuist was en of de getuige hiervan op de hoogte was.
Veelgestelde Vragen over Meineed
Wat onderscheidt meineed van een valse verklaring zonder eed?
Meineed betreft specifiek een opzettelijk onjuiste verklaring onder ede, bijvoorbeeld in een rechtszaak. Zonder eed is het geen meineed, maar kan het nog steeds strafbaar zijn als valsheid in geschrift of obstructie van de rechtsgang. De straffen zijn vaak milder, maar het blijft een ernstige overtreding.
Ben ik strafbaar voor meineed als ik per ongeluk iets verkeerd zeg?
Nee, voor meineed is opzet vereist. Je moet bewust liegen terwijl je weet dat je verklaring onjuist is. Een fout of verkeerde herinnering telt niet als meineed, al kan het de betrouwbaarheid van je getuigenis aantasten.
Wat zijn de consequenties van meineed in een rechtszaak?
Als meineed wordt vastgesteld, riskeer je een gevangenisstraf van maximaal 6 jaar. Bovendien kan de betreffende rechtszaak worden herzien. Het OM start een apart onderzoek naar de meineed, en je kunt ook civielrechtelijk aansprakelijk worden gesteld.
Is liegen toegestaan om mezelf of een familielid te beschermen?
Nee, meineed blijft strafbaar, zelfs als je denkt een geldige reden te hebben. Je kunt wel verschoningsrecht inroepen in bepaalde situaties, maar liegen onder ede is nooit toegestaan.
Hoe verloopt een onderzoek naar meineed?
De rechter kan aangifte doen van vermeende meineed. Het OM onderzoekt vervolgens of de verklaring vals was en of dit opzettelijk gebeurde. Dit gebeurt via verhoren, bewijsmateriaal en het analyseren van tegenstrijdigheden.
Wat houdt verschoningsrecht in en geldt het altijd?
Verschoningsrecht stelt bepaalde getuigen, zoals familieleden of professionals, in staat om te zwijgen om zichzelf of anderen te beschermen. Het moet expliciet worden ingeroepen en de rechter bepaalt of het van toepassing is. Meineed plegen om dit recht te omzeilen is niet toegestaan.
Locatie-informatie: Voor juridische ondersteuning in Leiden kun je terecht bij het Juridisch Loket Leiden, gevestigd aan de Stationsweg 46. Zaken rondom meineed worden vaak behandeld bij de Rechtbank Den Haag, locatie Leiden.