In het Nederlandse strafrecht worden strafbare feiten onderverdeeld in misdrijven en overtredingen. Dit onderscheid beïnvloedt zowel de juridische procedure als de mogelijke straffen.
Wat is het verschil?
Misdrijven betreffen zware strafbare feiten, terwijl overtredingen minder ernstige overtredingen zijn.
Overzicht van verschillen
| Criterium | Misdrijf | Overtreding |
|---|---|---|
| Ernst van het feit | Zwaar | Minder ernstig |
| Wetboeklocatie | Boek 2 Sr | Boek 3 Sr |
| Opzetvereiste | Vaak opzet nodig | Meestal geen opzet vereist |
| Poging strafbaar? | Ja | Nee (tenzij specifiek vermeld) |
| Medeplichtigheid | Strafbaar | Niet strafbaar |
| Voorarrest | Toegestaan | Niet toegestaan |
Voorbeelden van misdrijven
Misdrijven omvatten de meer ernstige delicten die vaak zware straffen met zich meebrengen.
Typische misdrijven
- Diefstal (art. 310 Sr)
- Lichamelijke mishandeling (art. 300 Sr)
- Bedrog en oplichting (art. 326 Sr)
- Bedreiging met geweld (art. 285 Sr)
- Alcohol achter het stuur (art. 8 WVW)
- Drugsgerelateerde misdaden (Opiumwet)
- Moord of doodslag (art. 287-289 Sr)
Voorbeelden van overtredingen
Overtredingen zijn minder zware feiten die vaak met een boete worden afgedaan.
Veelvoorkomende overtredingen
- Kleine verkeersovertredingen
- Dronkenschap in het openbaar (art. 453 Sr)
- Kleine verstoringen (art. 424 Sr)
- Geluidshinder op kleine schaal
- Schending van lokale regels (APV Leiden)
Impact op de rechtsgang
Het verschil tussen misdrijf en overtreding heeft gevolgen voor de juridische procedure.
Verschillen in proces
| Kenmerk | Misdrijf | Overtreding |
|---|---|---|
| Opsporingsmogelijkheden | Uitgebreid | Beperkt |
| Rechterlijke instantie | Meervoudige kamer mogelijk | Kantonrechter |
| Verjaringstermijn | 6 tot 20 jaar (afhankelijk van straf) | 3 jaar |
| Registratie strafblad | Altijd | Vaak niet |
Mogelijke straffen
De strafmaat verschilt aanzienlijk tussen misdrijven en overtredingen.
Maximale straffen
| Soort straf | Misdrijf | Overtreding |
|---|---|---|
| Gevangenis | Ja (tot levenslang) | Niet mogelijk |
| Detentie | Ja | Maximaal 1 jaar |
| Community service | Tot 240 uur | Tot 240 uur |
| Boete | Tot 6e categorie (€900.000) | Tot 4e categorie (€22.500) |
Complexe situaties
In sommige gevallen is het niet direct duidelijk of iets een misdrijf of overtreding is.
Belangrijke overwegingen
- De wet bepaalt de classificatie van een feit
- Bij onduidelijkheid: raadpleeg de locatie in het wetboek
- Verzwarende omstandigheden kunnen een feit zwaarder maken
- Bepaalde overtredingen kunnen bij herhaling als misdrijf worden gezien
Veelgestelde vragen in Leiden
Wat als ik word verdacht van een strafbaar feit?
Je hebt recht op een advocaat, je mag zwijgen, en de politie moet je informeren over je rechten. Verdacht zijn betekent niet dat je schuldig bent.
Hoe lang kan ik vastzitten zonder proces?
Maximaal 10 dagen in voorarrest, daarna moet een rechter dit verlengen. Voorarrest heeft een limiet.
Wat onderscheidt een misdrijf van een overtreding?
Een misdrijf is zwaarder en kan leiden tot gevangenisstraf, terwijl een overtreding vaak met een boete wordt afgedaan.
Heb ik recht op juridische hulp?
Ja, je hebt altijd recht op een advocaat. Als je dit niet kunt betalen, kan dit kosteloos worden geregeld.
Kan ik bezwaar maken tegen een uitspraak?
Ja, je hebt de mogelijkheid om in hoger beroep te gaan bij het gerechtshof.
Lokale informatie Leiden
Rechtbank: Rechtbank Den Haag, Locatie Leiden
Juridisch Loket: Juridisch Loket Leiden, Stationsweg 46