Veel ouders en jongvolwassenen in Leiden en omgeving zijn zich niet bewust van de onderhoudsplicht die geldt voor kinderen tussen 18 en 21 jaar. Hoewel kinderen op 18-jarige leeftijd juridisch meerderjarig worden, eindigt de onderhoudsplicht van ouders niet meteen. Bij de Rechtbank Den Haag, Locatie Leiden komen deze zaken regelmatig voor. In dit artikel leest u alles over de voorwaarden, rechten en plichten rondom onderhoudsbijdragen voor jongvolwassenen, met lokale informatie voor Leiden.
Wat houdt de onderhoudsplicht voor 18-21 jarigen in?
De onderhoudsplicht 18-21 jaar is vastgelegd in artikel 1:395a van het Burgerlijk Wetboek. Ouders moeten bijdragen aan de kosten van levensonderhoud en studie van hun meerderjarige kinderen tot 21 jaar. Dit geldt ongeacht of ouders gehuwd, gescheiden zijn of nooit een relatie hadden. Ook adoptieouders en erkennende ouders zijn verplicht tot 21 jaar.
In Leiden behandelt de Rechtbank Den Haag, Locatie Leiden (Parkweg 1, 2314 KN Leiden) veel van deze zaken. Voor gratis advies kunt u terecht bij het Juridisch Loket Leiden, Stationsweg 46, 2311 DB Leiden.
Wettelijke basis: artikel 1:395a BW
Volgens artikel 1:395a BW loopt de onderhoudsplicht door tot 21 jaar, als het kind behoefte heeft aan onderhoud en ouders voldoende draagkracht. Er is geen onderscheid tussen 18-21 jarigen en jongere kinderen.
Voorwaarden voor onderhoudsplicht 18-21 jaar
Drie voorwaarden moeten kloppen voor aanspraak op onderhoud:
1. Leeftijd 18-21 jaar
De plicht geldt alleen tussen 18 en 21 jaar. Bij 21 jaar eindigt deze automatisch, tenzij bijzondere afspraken of omstandigheden spelen.
2. Behoefte aan onderhoud
Het kind moet aantoonbare behoefte hebben en niet zelf in levensonderhoud kunnen voorzien. Beoordeeld worden:
- Kosten levensonderhoud (voeding, kleding, wonen)
- Studie-uitgaven (collegegeld, boeken, materialen)
- Zorg- en verzekeringskosten
- Eigen inkomsten (bijbaan, DUO-financiering)
- Vermogen kind
Bijbanen of studiefinanciering sluiten behoefte niet uit; de totale situatie telt, oordeelt de rechter.
3. Draagkracht ouders
Ouders betalen naar draagkracht. Gekeken wordt naar:
- Netto-inkomen
- Vermogen en eigendommen
- Vaste uitgaven en andere verplichtingen
- Nieuw gezin
- Woonkosten
Geen draagkracht? Dan geen of lagere bijdrage.
Studie en onderhoudsplicht in Leiden
Moet een kind studeren voor onderhoud? Het antwoord is genuanceerd:
Verplichte studie?
Er is geen wettelijke studieplicht tussen 18-21 jaar. Maar werken of bewust niet studeren kan de behoefte aantasten. De rechter kan beslissen dat het kind zelf kan voorzien.
Goedgekeurde opleidingen
Reguliere studies kwalificeren:
- MBO
- HBO-bachelor
- WO-bachelor
- Voltijd/deeltijd
Studies moeten serieus worden gevolgd. Slechte progressie of afbreken zonder reden kan bijdragen stoppen.
Bedrag onderhoudsbijdrage
Geen vast bedrag; afhankelijk van omstandigheden. Richtlijnen:
Berekeningsmethodes
Rechters hanteren Nibud- of Tremanormen voor kosten jongvolwassenen.
| Kostenpost | Gemiddeld p.m. in Leiden |
|---|---|
| Levensonderhoud (eten, kleding) | € 220 - € 370 |
| Studiekosten (excl. collegegeld) | € 60 - € 160 |
| Zorgverzekering | € 125 - € 155 |
| Zakgeld en overig | € 100 - € 200 |
| Huur/deel huisvesting | € 400 - € 600 |
Procedure bij Rechtbank Den Haag, Locatie Leiden
Voor vaststelling of wijziging: verzoekschrift indienen bij de rechtbank. Kosten: griffierecht circa € 85 (2024). Bewijs nodig: inkomens, kostenoverzichten. Het Juridisch Loket Leiden helpt met formulieren en advies (Stationsweg 46).
Afspraak maken
- Rechtbank Den Haag, Locatie Leiden: Parkweg 1, 2314 KN Leiden. Tel: 070-361 07 11
- Juridisch Loket Leiden: Stationsweg 46, 2311 DB Leiden. Tel: 0900-8020 of online afspraak.
Specifiek voor Leiden-studenten: hoge huurprijzen wegen mee in berekeningen.