Partnerpensioen bij overlijden
Voor inwoners van Leiden is partnerpensioen bij overlijden, oftewel nabestaandenpensioen, een essentiële uitkering die het inkomensverlies van de achterblijvende partner compenseert. Dit kan komen uit de AOW, aanvullend pensioen of andere sociale regelingen. In dit artikel voor Leidenaren leggen we uit hoe het systeem werkt, welke voorwaarden gelden en hoe u in Leiden aanspraak kunt maken, met tips van lokale instanties zoals Het Juridisch Loket Leiden.
Wat houdt partnerpensioen in?
Partnerpensioen dient als financiële buffer voor de overlevende partner na het verscheiden van de pensioenopbouwer. In Nederland omvat dit onder meer het weduwepensioen via de Algemene nabestaandenwet (Anw) en het partnerpensioen uit werkgever- of pensioenfondsregelingen. Het compenseert een percentage van het verwachte inkomen en wordt vaak levenslang of tijdelijk verstrekt. Voor Leids perspectief: raadpleeg Het Juridisch Loket Leiden voor persoonlijk advies over uw situatie in de regio.
Niet elke partner komt automatisch in aanmerking. Criteria omvatten huwelijk, geregistreerd partnerschap of langdurige samenwoning. Zonder specifieke huwelijkse voorwaarden of testament kan de uitkering beperkt zijn, wat in Leiden via de Rechtbank Leiden kan worden betwist indien nodig.
Wettelijke kaders
De basis voor partnerpensioen bij overlijden is verankerd in diverse wetten. De Algemene nabestaandenwet (Anw) (Wet van 24 april 2003, Stb. 2003, 250) vormt de kern: artikel 20 garandeert een uitkering bij inkomensverlies door overlijden, gelijk aan 70% van het minimumloon, afhankelijk van werkstatus of aanwezigheid van kinderen.
Aanvullend pensioen valt onder de Pensioenwet (Wet van 23 december 2005, Stb. 2006, 11). Artikel 68 vereist opbouw van nabestaandenpensioen door uitvoerders, behalve bij vrijwillige uitsluiting. Cao's en reglementen specificeren details zoals omvang (meestal 60-70% van het kapitaal) en looptijd (bijvoorbeeld 10 jaar of tot herstel). In Leiden kunnen lokale werkgevers via de Gemeente Leiden ondersteuning bieden bij navigatie van deze regels.
Bij arbeidsongeschiktheid of werkgeverspensioen speelt de Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WaO/WIA) een bijrol, maar Anw domineert bij overlijden. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) handelt Anw-uitkeringen af, terwijl pensioenfondsen de extra's beheren.
Voorwaarden voor aanspraak op partnerpensioen
Voor toekenning in Leiden moet u voldoen aan deze eisen:
- Partnerschap: Huwelijk, geregistreerd partnerschap of duurzame cohabitatie (minstens 6 maanden, met intentie tot blijvend samenleven).
- Overlijden: Dit moet plaatsvinden ná de AOW-leeftijd of tijdens de pensioenopbouwfase.
- Inkomensnormen: Anw vereist beperkt inkomen; anders volgt korting op de uitkering.
- Opbouwfase: De overledene diende premies te hebben ingelegd tijdens het arbeidsverleden.
Bij partners onder de AOW-leeftijd met kinderen in Leiden kan de Anw-uitkering oplopen tot 100% van het minimum. Dit eindigt vaak bij het verlaten van het nest of hertrouwen; Het Juridisch Loket Leiden helpt bij het beoordelen van uw lokale opties.
Praktijkvoorbeelden uit Leiden
Neem Jan (65), een inwoner van Leiden, die onverwacht overlijdt. Zijn partner Maria (62), zonder eigen baan, ontvangt Anw-weduwepensioen van circa €1.200 netto maandelijks (70% minimumloon in 2023). Plus een werkgever-opgebouwd partnerpensioen van 60% van zijn salaris, goed voor €800 bruto per maand gedurende 10 jaar.
Voorbeeld twee: Sarah en Tom, samenwonend in Leiden zonder huwelijk. Tom (50) overlijdt. Dankzij geen testament claimt Sarah via zijn pensioenfonds, dat de relatie erkent op basis van gedeelde rekeningen en GBA-registratie bij de Gemeente Leiden. Ze krijgt 50% van het kapitaal als levenslang pensioen.
Zonder kinderen: Pieter (70) uit Leiden overlijdt; partner Lisa (68) werkt parttime. Ze ontvangt een gereduceerd Anw-bedrag wegens inkomen, maar volledig partnerpensioen uit Piets AOW en fonds.
Rechten en verplichtingen
Als nabestaande in Leiden hebt u recht op:
- Informatie: Jaarlijkse updates over partnerpensioen van fondsen (Pensioenwet, art. 100).
- Toekenning: Automatisch bij overlijdensmelding, maar dien zelf aanvraag in bij SVB of fonds; Het Juridisch Loket Leiden assisteert hierbij.
- Verbetering: Optie om pensioen aan te vullen als het ontoereikend is.
Oplichtingen zijn:
- Overlijden melden binnen 8 maanden voor Anw (verjaring dreigt).
- Doorgeven van veranderingen zoals hertrouwen of extra inkomen.
- Partnerschap aantonen met aktes, huwelijksbewijs of notariële verklaring via de Rechtbank Leiden.
Rechten kunnen worden ingeperkt door clausules in huwelijkse voorwaarden die partnerpensioen uitsluiten.
Vergelijking Anw versus Aanvullend Partnerpensioen
| Aspect | Anw (Basis) | Aanvullend Pensioen |
|---|---|---|
| Hoogte | 70% minimumloon (ca. €1.200 netto) | Variabel, vaak 60-70% van salaris |
| Duur | Levenslang of tot AOW-leeftijd | Vaak 5-20 jaar of levenslang |
| Voorwaarden | Inkomensafhankelijk, kinderen prioriteit | Opbouw via werkgever verplicht |
| Aanvraag | Bij SVB, lokaal advies via Leiden | Bij pensioenfonds |
Veelgestelde vragen
Heb ik recht op partnerpensioen als inwoner van Leiden?
Ja, als u voldoet aan de nationale voorwaarden, maar lokaal kunt u terecht bij Het Juridisch Loket Leiden voor gratis advies over uw specifieke geval.