In de strafwetgeving is niet alleen het plegen van een volledig misdrijf strafbaar. Ook een poging tot een misdrijf en in sommige gevallen de voorbereiding ervan kunnen leiden tot straf. De wetgeving kent echter strikte voorwaarden voor beide situaties.
Poging tot Misdrijf (art. 45 Sr)
Een poging tot een misdrijf wordt strafbaar geacht wanneer de intentie van de dader duidelijk wordt door een start van de uitvoering van het delict.
Voorwaarden voor een Strafbare Poging
| Voorwaarde | Uitleg |
|---|---|
| Intentie | De dader moet de bedoeling hebben gehad het misdrijf te voltooien |
| Start van uitvoering | Handelingen die uiterlijk gezien gericht zijn op het afronden van het delict |
| Niet voltooid | Het misdrijf is niet volledig uitgevoerd |
Wanneer Spreekt Men van Start van Uitvoering?
Wat wordt beschouwd als het begin van uitvoering?
- Een inbreker die een deur probeert open te breken maar wordt gestoord
- Een persoon die met een wapen op iemand afstapt maar wordt tegengehouden
- Een overvaller die een winkel betreedt met een masker maar uiteindelijk vlucht
Strafmaat bij een Poging
De maximale straf voor een poging bedraagt het maximum van het voltooide delict, verminderd met een derde.
| Misdrijf | Maximum Voltooid | Maximum Poging |
|---|---|---|
| Doodslag | 15 jaar | 10 jaar |
| Diefstal | 4 jaar | 2 jaar 8 maanden |
| Moord | Levenslang/30 jaar | 20 jaar |
Vrijwillige Terugtreding
Als een dader uit eigen beweging afziet van zijn plan, wordt dit niet als strafbare poging gezien.
Voorwaarden voor Vrijwillige Terugtreding
- De beslissing moet vrijwillig zijn, niet onder druk van externe factoren
- Het delict mag nog niet voltooid zijn
- De dader moet zelf hebben gezorgd dat het delict niet doorgaat
Praktijkvoorbeelden
- Vrijwillig: Een inbreker die spijt krijgt en vertrekt
- Niet vrijwillig: Een inbreker die vlucht vanwege een alarm
Ondeugdelijke Poging
In sommige gevallen is het voltooien van een misdrijf objectief onmogelijk.
Absoluut versus Relatief Ondeugdelijk
| Soort | Beschrijving | Strafbaar? |
|---|---|---|
| Absoluut Ondeugdelijk | Voltooiing was nooit mogelijk | Nee |
| Relatief Ondeugdelijk | In deze situatie niet mogelijk | Ja |
Voorbeelden uit de Praktijk
- Absoluut: Iemand proberen te 'doden' met een nepwapen (niet strafbaar)
- Relatief: Schieten op een leeg bed in de veronderstelling dat iemand erin ligt (wel strafbaar)
Voorbereiding van Misdrijven (art. 46 Sr)
Bij zware misdrijven kan ook de voorbereiding strafbaar zijn.
Voorwaarden voor Strafbare Voorbereiding
- Het betreft een misdrijf met een straf van minimaal 8 jaar
- De dader heeft bewust materialen, gegevens of geldmiddelen klaarliggen
- Deze zijn specifiek bedoeld voor het plegen van het misdrijf
Strafmaat bij Voorbereiding
De maximale straf is de helft van de straf voor het voltooide delict, met een maximum van 15 jaar.
Verschillen tussen Poging en Voorbereiding
| Kenmerk | Poging | Voorbereiding |
|---|---|---|
| Stadium | Start van uitvoering | Voorbereidende handelingen |
| Strafbaar bij | Alle misdrijven | Alleen bij misdrijven met ≥8 jaar straf |
| Strafmaat | Maximum min een derde | Maximum min de helft |
Veelgestelde Vragen over Strafrecht in Leiden
Wanneer is een poging tot een misdrijf strafbaar?
Een poging wordt strafbaar als de dader de intentie had om het misdrijf te plegen en al begonnen is met de uitvoering ervan. Dit houdt in dat er handelingen zijn verricht die duidelijk gericht zijn op het afronden van het delict, zoals het forceren van een slot. Het delict mag echter niet voltooid zijn.
Wat is het verschil tussen poging en voorbereiding?
Een poging betreft de start van de uitvoering van een misdrijf, terwijl voorbereiding gaat om handelingen die daaraan voorafgaan, zoals het verzamelen van middelen. Voorbereiding is alleen strafbaar bij zware misdrijven met een minimumstraf van 8 jaar.
Kan ik juridische hulp krijgen in Leiden?
Ja, u kunt terecht bij het Juridisch Loket Leiden aan de Stationsweg 46 voor gratis juridisch advies. Daarnaast behandelt de Rechtbank Den Haag, locatie Leiden, strafzaken in de regio.