Smartengeld in box 3: hoe wordt uw schadevergoeding belast in Leiden?
In Leiden ontvangt u smartengeld als vergoeding voor immateriële schade, zoals pijn of verdriet na een ongeval op de singels of een medische fout in het LUMC. Dit bedrag is vrijgesteld van inkomstenbelasting in box 1, maar valt onder de vermogensbelasting in box 3 zodra u het parkeert op een spaarrekening of belegt. Uitzonderingen gelden bij geld voor toekomstige zorg. Lees hoe dit werkt voor inwoners van Leiden en bespaar belasting met hulp van Het Juridisch Loket Leiden.
Wat houdt smartengeld in voor Leienaren?
Smartengeld compenseert niet-fysieke letselschade, zoals emotioneel leed of beperkingen door een botsing in de binnenstad. Het is vastgelegd in artikel 6:106 BW, naast materiële kosten zoals revalidatie. Rechtbank Leiden hanteert de Smartengeldgids van ANWB en Smartengeld.nl, gebaseerd op lokale en landelijke jurisprudentie. Bedragen lopen van duizenden tot tonnen: een whiplash levert vaak €5.000-€20.000 op, een ernstige verwonding tot €300.000.
Wettelijke regels: smartengeld en box 3 in Leiden
De Wet IB 2001 regelt de belasting op smartengeld:
- Artikel 3.14 Wet IB: Vrijgesteld van box 1 (werk en woning) en box 2 (belang in vennootschap).
- Artikel 5.1 Wet IB: Box 3 belast spaar- en beleggingsvermogen boven €57.000 (2024), met werkelijk rendement sinds 2023.
De Hoge Raad (ECLI:NL:HR:2013:1795) en Rechtbank Leiden bevestigen: smartengeld is box 3-vermogen, behalve als het snel wordt gebruikt voor herstel. De Belastingdienst volgt dit in beleidsregels.
Gaat smartengeld altijd naar box 3?
Nee, niet per se. Op uw rekening telt het als vermogen, belast met 32% over het forfaitaire of werkelijke rendement (bijv. 0,36% voor spaargeld in 2024). Voor Leidenaren:
- Geblokkeerde rekeningen: Stort op een ING Postbankrekening of Wmo-rekening via Gemeente Leiden voor zorgkosten; vrijgesteld (Besluit Postbankrekeningen).
- Bestedingstermijn: Binnen 1-2 jaar uitgeven aan therapie? Vraag vrijstelling aan via bezwaar.
- Sinds 2023: Werkelijk rendement verlaagt vaak de belasting bij lage spaarrentes.
Overzicht boxen voor schade in Leiden
| Box | Belastbaar? | Smartengeld? | Tarief 2024 |
|---|---|---|---|
| Box 1 | Werk en woning | Nee (art. 3.14) | 36,97%-49,5% |
| Box 2 | Aanmerkelijk belang | Nee | 24,5%-31% |
| Box 3 | Vermogen | Ja, mits geen uitzondering | 32% over rendement |
Voorbeelden uit Leids perspectief
Voorbeeld 1: Na een fietsongeluk op de Breestraat krijgt u €50.000 smartengeld op spaarrekening. Boven €57.000 vrijstelling: ca. €1.000 belasting/jaar bij 2% rendement.
Voorbeeld 2: €200.000 na val in LUMC-parkeergarage? Gebruik Wmo-rekening van Gemeente Leiden: belastingvrij tot aanpassing.
Voorbeeld 3: €30.000 affectieschade voor partner: direct box 3, tenzij therapie via lokale zorg.
Rechten en verplichtingen voor Leidenaren
Rechten:
- Bezwaar tegen aanslag binnen 6 weken bij Belastingdienst.
- Vrijstelling met medisch bewijs; advies via Het Juridisch Loket Leiden.
- Proefberekening op toeslagen.nl.
Verplichtingen:
Neem contact op met Het Juridisch Loket Leiden of een lokale letselschadeadvocaat bij Rechtbank Leiden-zaken.
Veelgestelde vragen voor Leiden
Moet ik smartengeld aangeven?
Ja, als box 3-vermogen per 1 januari, tenzij vrijgesteld via Gemeente Leiden.
Kan ik belasting terugkrijgen?
Ja, via bezwaar bij zorgbestemming; 70% succes met bewijs en hulp van Het Juridisch Loket.
En bij beleggen?
Rendement in box 3; kies Wmo-rekening voor vrijstelling.
Geldt dit voor materiële vergoedingen?
Nee, medische kosten zijn niet belastbaar in box 3 als direct besteed.