Slachtoffers en nabestaanden in Leiden hebben de mogelijkheid om tijdens een strafzitting te spreken over de impact van een misdrijf. Dit recht, bekend als spreekrecht, is wettelijk vastgelegd en wordt steeds verder ontwikkeld.
Wat houdt spreekrecht in?
Het spreekrecht (art. 51e-51f Sv) biedt slachtoffers de kans om in de rechtbank, in aanwezigheid van de rechter, verdachte en toehoorders, te vertellen welke gevolgen het misdrijf op hun leven heeft gehad.
Wie kan gebruikmaken van dit recht?
- Het slachtoffer zelf
- Nabestaanden (bij overlijden van het slachtoffer)
- Een wettelijke vertegenwoordiger (bij minderjarigen)
- Maximaal drie personen namens het slachtoffer
Bij welke misdrijven geldt dit recht?
Spreekrecht is van toepassing op misdrijven met een strafdreiging van 8 jaar of meer, en op specifieke ernstige delicten zoals:
- Geweldsdelicten
- Seksuele misdrijven
- Mensenhandel
- Stalking
Wat mag u delen?
Als slachtoffer kunt u spreken over:
- De invloed van het misdrijf op uw persoonlijke leven
- Fysieke en mentale gevolgen
- Impact op werk, sociale contacten en dagelijkse routine
- Sinds 2016: uw visie op de gewenste straf
Hoe verloopt het proces?
Het spreekrecht wordt uitgeoefend tijdens de zitting, na de bewijsvoering en voor het requisitoir van de officier van justitie. De rechter kan vragen stellen voor toelichting, maar de verdediging mag niet direct reageren.
Schriftelijke verklaring als alternatief
Als spreken in de rechtbank niet mogelijk is of te belastend voelt, kunt u een schriftelijke slachtofferverklaring indienen. Deze kan door de rechter worden voorgelezen of stil worden gelezen.
Veelgestelde Vragen over Spreekrecht in Leiden
Hoe meld ik mij aan voor spreekrecht?
Om gebruik te maken van uw spreekrecht, dient u dit tijdig aan te geven bij de officier van justitie of de rechtbank, bij voorkeur vóór de zitting. Dit kan zowel schriftelijk als mondeling. Tijdens de zitting spreekt u na de bewijsvoering. U kunt ook iemand anders namens u laten spreken (maximaal drie personen).
Kan ik mijn mening geven over de straf?
Ja, sinds 2016 mag u als slachtoffer uw visie delen over de straf die u passend vindt. Dit kan betrekking hebben op de strafmaat of aanvullende maatregelen zoals een contactverbod. De rechter weegt dit mee, maar is niet verplicht uw suggestie over te nemen.
Wat als ik niet zelf kan spreken door emoties?
Als u niet in staat bent om zelf te spreken, kunt u een schriftelijke verklaring indienen die door de rechter of een ander wordt voorgelezen. U kunt ook een familielid, vriend of advocaat vragen om namens u te spreken. Overleg dit vooraf met de rechtbank.
Hebben nabestaanden ook spreekrecht?
Ja, bij overlijden van het slachtoffer hebben nabestaanden zoals partners, ouders, kinderen en broers/zussen spreekrecht. Zij kunnen vertellen over de impact van het verlies. Maximaal drie personen mogen spreken.
Kan de verdachte reageren op mijn verklaring?
Nee, de verdachte of diens advocaat mag niet direct reageren op uw spreekrechtverklaring. Wel kan de advocaat later in het proces, bijvoorbeeld tijdens het pleidooi, ingaan op de inhoud. De rechter kan wel vragen stellen voor verduidelijking.
Relevante locaties in Leiden:
- Rechtbank: Rechtbank Den Haag, Locatie Leiden
- Juridisch Loket: Juridisch Loket Leiden, Stationsweg 46