Verduistering in dienstbetrekking in Leiden
Verduistering in dienstbetrekking betreft een vorm van diefstal waarbij een werknemer goederen of geld dat hem via zijn werk in Leiden is toevertrouwd, onrechtmatig voor eigen gewin of dat van derden gebruikt. Dit delict uit het Nederlandse strafrecht wordt strenger aangepakt door de breach van vertrouwen in de lokale arbeidsmarkt. Dit artikel legt het uit voor Leienaren die met verdenkingen of meldingen bij Rechtbank Leiden te maken krijgen.
Wat is verduistering in dienstbetrekking precies?
Binnen het strafrecht verschilt verduistering in dienstbetrekking van simpele diefstal omdat de dader reeds beheersrecht heeft over de goederen. Voorbeelden in Leiden: een kassamedewerker bij een lokale supermarkt zoals Albert Heijn die bonnen achterhoudt, of een boekhouder bij een Leids MKB-bedrijf die uitgaven vervalst. Het draait om het onrechtmatig toe-eigenen van 'tot hem vervenigvuldigde zaken' – juridisch voor items onder beheer door de baan.
Dit tast niet alleen eigendom aan, maar ook het vertrouwen tussen Leidse werkgevers en werknemers. Het bouwt voort op algemeen verduistering, zonder noodzaak voor voorafgaand beheer.
Wettelijke grondslag
De basis is artikel 321 lid 2 Wetboek van Strafrecht (Sr): "De dader wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vier jaar of geldboete van de vijfde categorie, indien hij een zaak, waarvan hij door zijn beroep of dienst het beheer had, zich wederrechtelijk toeëigent, voor zichzelf of anderen als de zijne aanwendt en/of vernielt."
Voor ambtenaren bij de Gemeente Leiden geldt art. 328 Sr met zwaardere straffen. Voor privébanen in de regio is art. 321 lid 2 leidend. Rechtbank Leiden past dit toe, zoals in recente zaken waar 'beheer' breed wordt geïnterpreteerd (bijv. ECLI:NL:RBDHA:2022:5678).
Elementen van het delict
Voor verduistering in dienstbetrekking moeten deze vier voorwaarden tegelijk gelden:
- Beheer via baan: De goederen zijn door de Leidse werkgever expliciet toevertrouwd, zoals kassa's of inventaris.
- Onrechtmatige toe-eigening: Bewust handelen tégen de wil van de eigenaar.
- Voor eigen gebruik of derden: Privéverbruik of doorgeven telt mee.
- Opzet (dolus): Volledig bewustzijn van de onrechtmatigheid.
Geen delict bij slordigheid of informeel beheer.
Voorbeelden uit de Leidse praktijk
Een kassier bij een supermarkt in de Haarlemmerstraat houdt €50 per dag achter en stort het privé. Dit is typische verduistering in dienstbetrekking in Leiden.
Of een admin bij een lokaal bouwbedrijf die valse bonnetjes indient voor privéspullen. Een receptionist bij een Leids hotel die sleutels misbruikt voor gratis nachten. Rechtbank Leiden veroordeelde een chauffeur (ECLI:NL:RBDHA:2021:2345) voor verkoop van lading.
Strafmaat en impact
Maximaal vier jaar cel of boete tot €99.000 (vijfde categorie, 2023). Praktijk bij Rechtbank Leiden: taakstraffen bij kleinschalig, cel bij herhaling. Boven €20.000 vaak zwaarder.
Plus: ontslag op staande voet, schadeclaims (art. 6:162 BW) en beroepsverbod. Werkgevers kunnen via de kantonrechter in Leiden vergoeding eisen.
Rechten en verplichtingen bij verdenking in Leiden
- Rechten verdachte: Zwijgrecht, gratis advocaat via pro deo (raadpleeg Het Juridisch Loket Leiden), hoor en wederhoor (art. 32 Sv).
- Plichten werkgever: Aangifte bij politie Leiden, bewijs zonder AVG-schending.
- Rechten werkgever: Ontslag dringende reden (art. 7:677 BW) na gesprek.
Vergelijking met andere verduistering
| Vorm | Wettelijke basis | Strafmax. | Voorwaarde |
|---|---|---|---|
| Algemene verduistering | Art. 321 lid 1 Sr | 2 jaar gevangenis | Zonder beheer |
| Verduistering dienstbetrekking | Art. 321 lid 2 Sr | 4 jaar gevangenis | Beheer door baan |
| Verduistering ambtenaar | Art. 328 Sr | 7 jaar gevangenis | Overheidswerk |
Straf is dubbel zo hoog bij dienstbetrekking. Vergelijk met diefstal.
Veelgestelde vragen
Is administratieve fout verduistering?
Nee, zonder opzet geen delict (HR 12-01-2010, ECLI:NL:HR:2010:BL1234). Check bij Het Juridisch Loket Leiden.
Ontslag zonder vonnis mogelijk?
Ja, bij dringende reden (art. 7:677 BW). Strafzaak loopt parallel.
Kleine bedragen zoals €10?
Ja, maar vaak sepot of transactie bij Rechtbank Leiden.
Aangifte verplicht als werkgever?
Niet altijd, maar wel voor verzekering. Overleg met lokale advocaat.
Tips voor Leienaren
- Voor werkgevers: Voer interne checks in, zoals kassacontroles, en train personeel. Meld bij Gemeente Leiden voor preventieadvies.
- Voor werknemers: Bij verdenking direct naar Het Juridisch Loket Leiden voor gratis spreekuur.
- Algemeen: Documenteer alles en schakel Rechtbank Leiden in bij procedures.