In het strafrecht vervalt de mogelijkheid tot vervolging van strafbare feiten na een bepaalde periode. De duur van deze verjaringstermijn is afhankelijk van de zwaarte van het misdrijf. Na het verstrijken van de termijn kan een verdachte niet meer worden vervolgd.
Wat houdt verjaring in?
Verjaring in het strafrecht betekent dat de bevoegdheid om een verdachte te vervolgen na een vastgestelde periode vervalt. Dit principe is gebaseerd op het idee dat bewijsmateriaal na verloop van tijd minder betrouwbaar wordt en de noodzaak tot straf afneemt.
Verjaringstermijnen in het Strafrecht
De lengte van de verjaringstermijn wordt bepaald door de maximale straf die op een delict staat, zoals vastgelegd in de wet.
Overzicht Termijnen (art. 70 Sr)
| Maximale Straf | Verjaringstermijn | Voorbeelden Delicten |
|---|---|---|
| Overtredingen | 3 jaar | Kleine verkeersovertredingen |
| Maximaal 3 jaar cel | 6 jaar | Eenvoudige diefstal, bedreiging |
| Tussen 3 en 10 jaar cel | 12 jaar | Ernstige mishandeling |
| 10 jaar of meer cel | 20 jaar | Doodslag |
| Levenslang of meer dan 20 jaar | Geen verjaring | Moord, terrorisme |
Delicten zonder Verjaring
Bepaalde zware misdrijven kennen geen verjaringstermijn:
- Moord (art. 289 Sr)
- Genocide en misdaden tegen de menselijkheid
- Oorlogsmisdrijven
- Terroristische daden met dodelijke afloop
- Specifieke zedenmisdrijven tegen kinderen
Start van de Verjaringstermijn
De termijn begint doorgaans de dag na het plegen van het strafbare feit.
Speciale Regelingen
| Omstandigheid | Startmoment Termijn |
|---|---|
| Voortdurende misdrijven | Na afloop van het delict |
| Misdrijven tegen minderjarigen | Dag na 18e verjaardag slachtoffer |
| Ambtsdelicten | Na beëindiging van de functie |
Het Stuiten van Verjaring
Verjaring kan worden onderbroken door een officiële vervolgingshandeling, waarna een nieuwe termijn begint.
Voorbeelden van Stuiting
- Uitgifte van een dagvaarding
- Verzoek om voorarrest
- Mededeling van verdere vervolging
- Specifieke opsporingshandelingen
Schorsing van de Termijn
In sommige gevallen wordt de verjaring tijdelijk stopgezet, bijvoorbeeld:
- Bij een onderbreking van de vervolging
- Tijdens een prejudiciële vraag aan het Hof van Justitie
- Indien de verdachte immuniteit geniet
Maximale Verjaringstermijn
Er bestaat een absolute termijn die niet verlengd kan worden, zelfs niet door stuiting. Deze termijn is tweemaal zo lang als de standaardtermijn.
Belang in de Praktijk
- Advocaten kunnen verjaring aanvoeren als verdediging
- Rechters moeten verjaring uit eigen beweging controleren
- Bij verjaring wordt het OM niet-ontvankelijk verklaard
Veelgestelde Vragen over Strafrecht en Verjaring
Wat houdt strafrecht in?
Strafrecht is het rechtsgebied dat strafbare gedragingen definieert en de bijbehorende sancties vaststelt. Het beschermt de maatschappij en waarborgt de rechten van verdachten.
Wat onderscheidt materieel van formeel strafrecht?
Materieel strafrecht legt vast welke handelingen strafbaar zijn en welke straffen daarop staan. Formeel strafrecht regelt de procedures voor opsporing en vervolging.
Wie is verantwoordelijk voor de handhaving van strafrecht?
De politie spoort op, het Openbaar Ministerie vervolgt, en de rechtbank spreekt recht. Samen zorgen zij voor de uitvoering van strafrechtelijke regels.
Hoe worden rechten van verdachten beschermd?
Het strafrecht biedt garanties zoals het vermoeden van onschuld, recht op een advocaat, zwijgrecht en een eerlijk proces, vastgelegd in wetgeving.
Relevante Instanties in Leiden:
Rechtbank: Rechtbank Den Haag, Locatie Leiden
Juridisch Loket: Juridisch Loket Leiden, Stationsweg 46