In de bruisende academische stad Leiden, waar de Rijksuniversiteit en talloze assurantiekantoren een levendige verzekeringsmarkt voeden, neemt verzekeringsfraude almaar toe, met name onder bewoners die te maken hebben met de hoge levenskosten en frequente waterschade door de nabijgelegen rivieren. Deze fraude – variërend van opgeblazen claims tot valse ongevalmeldingen – legt een zware druk op premies en treft eerlijke inwoners direct in de portemonnee. Dit artikel belicht de juridische gevolgen, van boetes tot strafrechtelijke vervolging, en biedt Leids perspectief op preventie en handhaving.

Verzekeringsfraude: wat zijn de gevolgen?

Inleiding

Verzekeringsfraude komt vaker voor dan je denkt. Het gaat om opzettelijk misleiden van een verzekeraar, bijvoorbeeld door een valse claim in te dienen of schade te overdrijven. Misschien denk je: "Eén keertje kan geen kwaad", maar de consequenties zijn zwaar. In dit artikel leg ik uit wat verzekeringsfraude precies is, welke straffen eraan vastzitten en wat je kunt doen als je ermee te maken hebt. We houden het praktisch en begrijpelijk, zodat je weet waar je aan toe bent.

Wat is verzekeringsfraude precies?

Verzekeringsfraude is een vorm van oplichting waarbij je bewust een verzekeraar bedriegt om geld te krijgen waar je geen recht op hebt. Voorbeelden:

• Een ongeluk verzinnen of erger voorstellen dan het was.
• Een diefstal melden van spullen die nooit gestolen zijn.
• Je leeftijd of gezondheid liegen bij het afsluiten van een polis.

Volgens de wet (artikel 326 Wetboek van Strafrecht) is dit strafbaar als bedrog. Het maakt niet uit of je het zelf doet of iemand anders helpt. Zelfs kleine bedragen tellen mee – verzekeraars melden verdachte gevallen altijd bij de politie. In 2022 registreerde het Centrum Bestrijding Verzekeringsfraude duizenden meldingen, met miljoenen euro''s schade.

De juridische en financiële gevolgen

De straffen zijn niet mis. Hier een overzicht:

Strafrechtelijke gevolgen

• Gevangenisstraf: Tot 4 jaar cel voor eenvoudig bedrog, oplopend tot 8 jaar bij georganiseerde fraude. In de praktijk krijg je vaak een voorwaardelijke straf of taakstraf, maar bij herhaling of grote bedragen wordt het zwaar.
• Geldboete: Vaak duizenden euro''s, naast de straf.
• Strafblad: Een aantekening in het Justitieel Documentatiesysteem (JDS), wat problemen geeft bij sollicitaties, reizen of hypotheken.

Financiele en civiele gevolgen

• Terugbetaling: Je moet het geld terugbetalen, plus rente en incassokosten.
• Polis opzeggen: Je verzekering wordt direct beëindigd.
• Zwarte lijst: Je naam komt op de waarschuwingslijst van het Verbond van Verzekeraars. Nieuwe polissen zijn duurder, beperkt of onmogelijk. Soms jarenlang.
• Schadeclaim: De verzekeraar kan extra kosten verhalen, zoals onderzoekskosten.

| Gevolg | Voorbeeld | Duur |

|--------|-----------|------|

| Celstraf | 6 maanden voor €5.000 fraude | Direct |

| Boete | €2.000-€10.000 | Direct |

| Polisverlies | Geen nieuwe autoverzekering | 5+ jaar |

| Strafblad | Banenverlies | Levenslang zichtbaar |

Kortom: de prijs is vaak hoger dan de winst.

Hoe herken je verzekeringsfraude en voorkom je het?

Fraudeurs benaderen je soms via social media of telefonisch met "snelle claims". Twijfel je? Controleer altijd zelf. Voorkom het door:

1. Eerlijk je polis in te vullen.

2. Alleen echte schade te melden met bewijs (foto''s, facturen).

3. Geen "tips" van anderen op te volgen over overdrijven.

Als slachtoffer van fraude (bijv. je polis wordt duurder door anderen)? Meld het bij je verzekeraar.

Wat te doen als je verdacht wordt van fraude?

Word je beschuldigd? Blijf kalm en handel snel. Concrete stappen:

1. Neem contact op met de verzekeraar: Vraag om alle details schriftelijk. Reageer binnen de gestelde termijn (vaak 14 dagen).

2. Verzamel bewijs: Foto''s, getuigenverklaringen, bonnetjes. Laat zien dat het geen fraude is.

3. Zoek juridische hulp: Bel gratis Juridisch Loket (0900-8020 of juridischloket.nl) voor advies. Zij helpen met brieven en stappen.

4. Meld bij politie als nodig: Als je denkt dat zíj fraude plegen.

5. Overweeg een advocaat: Bij politieonderzoek via rechtsbijstandverzekering of gesubsidieerde advocaat (raadpleeg de Raad voor Rechtsbijstand).

6. Blijf communiceren: Negeer geen brieven – dat verergert het.

Voorbeeld: Meneer Jansen meldde een "totale" autoschade van €3.000, terwijl het €500 was. De verzekeraar ontdekte het via foto''s. Hij betaalde €3.500 terug, verloor zijn polis en kreeg een boete van €1.000. Met hulp van het Juridisch Loket kreeg hij een schikking zonder strafblad.

Preventie en tips voor burgers

• Check je polis: Weet wat wel/niet verzekerd is.
• Rapporteer verdachte claims: Bel anoniem het Centrum Bestrijding Verzekeringsfraude (0800-6196190).
• Leer van anderen: Websites als Independer of Wijzer in geldzaken bieden checklists.

Verzekeringsfraude schaadt iedereen: premies stijgen door fraude (gemiddeld €60 per huishouden per jaar). Kies voor eerlijkheid.

**