Werkstraf in Leiden: onbetaalde arbeid als straf
In Leiden kan de Rechtbank Leiden een werkstraf opleggen als taakstraf. Hierbij verricht de veroordeelde onbetaald werk voor lokale instellingen, organisaties of particulieren. Dit helpt de dader verantwoordelijkheid te nemen voor zijn gedrag, zonder meteen naar de cel te moeten. Voor inwoners van Leiden geldt een maximum van 240 uur bij minder ernstige delicten.
Waarom kiest de Rechtbank Leiden voor een werkstraf?
De werkstraf dient als alternatief voor gevangenisstraf en is populair bij de Rechtbank Leiden voor zaken als diefstal in de binnenstad, graffiti in Leidse parken of verkeersmisdrijven zonder groot risico. Voordelen: de persoon blijft vrij, werkt aan herintegratie en draagt bij aan de Leids gemeenschap. Dit bespaart detentiekosten en levert waarde toe voor de stad.
Wettelijke basis van de werkstraf
De werkstraf staat in het Wetboek van Strafrecht (Sr), artikelen 22b tot 22f Sr. Ingeleid door de Wet taakstraf van 2004. Kernregels:
- Artikel 22b Sr: Taakstraf omvat werk- of leerstraf, maximaal 240 uur.
- Artikel 22c Sr: Onbetaald en onvrijwillig werk uitvoeren.
- Artikel 22d Sr: Uitvoering binnen één jaar, uitstel mogelijk.
- Artikel 22e Sr: Niet-nakomen leidt tot vervangende celstraf (1 dag per uur, max. 1 jaar).
Uitvoering via Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) en reclassering. Raadpleeg Het Juridisch Loket Leiden voor persoonlijk advies over taakstraffen.
Hoe legt de Rechtbank Leiden een werkstraf op?
Na een uitspraak van de Rechtbank Leiden volgt een oproep van de reclassering. Eerst een pro justitia rapport over haalbaarheid. Voorwaarden:
- Leeftijd boven 18 (jeugd: jeugdstrafrecht).
- Laag recidiverisico.
- Instemming vereist (weigering vaak celstraf).
- Geschikt qua gezondheid voor werk.
Bij intake wijst reclassering een plek toe, zoals schoonmaak in een Leids ziekenhuis of parkonderhoud bij de Gemeente Leiden.
Uitvoering van de werkstraf in Leiden
Onder reclasseringstoezicht, in shifts van 4-8 uur, vaak 's avonds of weekend om baan of studie niet te verstoren. Typische klussen:
- Schoonmaak in Leidse zorgcentra of asielopvang.
- Beplanting en onderhoud bij Gemeente Leiden.
- Hulp in Leidse buurthuizen of voedselbanken.
DJI heeft circa 800 werkgevers, inclusief lokale partners. Ziekteverlof met bewijs; overmatig verzuim straft.
Rechten en verplichtingen bij werkstraf
Rechten:
- Mogelijk kiezen uit Leids werkplekken.
- Uitstel bij ziekte of werkdruk (art. 22d Sr).
- Reiskostenvergoeding.
- Gelijke behandeling op werk.
Plichten:
- Voltooi binnen deadline.
- Op tijd komen en regels volgen.
- Sober blijven (geen drank/drugs).
- Rapportage aan begeleider.
Wat bij problemen?
Rechter beslist over alternatieve straf. In 2022 circa 15.000 opgelegd landelijk, 85% succes (DJI). In Leiden succesvol via lokale samenwerking.
Praktijkvoorbeelden uit Leiden
Voorbeeld 1: Dhr. Jansen steelt in Leids centrum (art. 310 Sr). Rechtbank Leiden geeft 120 uur: fietsreparatie in buurthuis voor ouderen. Vrijheid behouden.
Voorbeeld 2: Mw. De Vries rijdt onder invloed (art. 8 WVW). 200 uur in Leidse verslavingskliniek: schoonmaak en kantoorwerk. Afgerond, geen cel.
Voorbeeld 3: Jonge graffiti-artiesten in Leidse wijk. 80 uur bij Gemeente Leiden: parken herstellen. Lessen geleerd, schoon blad mogelijk.
Verschil met andere straffen
| Strafvorm | Duur | Kenmerken | Voorbeeld |
|---|---|---|---|
| Werkstraf | Max. 240 uur | Onbetaald werk, vrijheid | Graffiti Leiden |
| Taakstraf (leerstraf) | Max. 240 uur | Cursussen | Verkeersovertreding |
| Voorwaardelijke cel | Max. 2 jaar | Proeftijd | Diefstal |
| Onvoorwaardelijke cel | Variabel | Vrijheidsstraf | Mishandeling |
Meer over voorwaardelijke straffen of celstraf.
Veelgestelde vragen
Kan ik werkstraf weigeren?
Nee, leidt vaak tot cel. Maak bezwaar in zitting bij Rechtbank Leiden. Bel Het Juridisch Loket Leiden voor hulp.
Wat bij conflict met werk/studie?
Reclassering plant flexibel. Vraag uitstel met verklaring. Meld wijzigingen direct.
Komt werkstraf op strafblad?
Ja, maar vervalt na 5 jaar bij goed gedrag (art. 25 Sr). Vraag advies bij Het Juridisch Loket Leiden.