Fazy WGA: Przegląd i wyjaśnienie
Świadczenie **WGA** (Ustawa o pracy i dochodach według zdolności do pracy – Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen) jest ważnym świadczeniem socjalnym dla osób, które są częściowo niezdolne do pracy. To świadczenie obejmuje **trzy fazy**, w których wasze prawa, obowiązki i możliwości stopniowo się zmieniają. W tym artykule wyjaśniamy, co obejmuje każda faza, jak przechodzicie przez fazy i czego możecie się spodziewać w każdej fazie. Podajemy również praktyczne przykłady i odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania.
Jakie są fazy WGA?
Świadczenie WGA jest przeznaczone dla osób, które **nie są w pełni niezdolne do pracy**, ale także **nie są w pełni zdolne do pracy**. Ustawa wyróżnia trzy fazy, w których nacisk przesuwa się od wsparcia do aktywizacji, a ostatecznie powrotu do pracy. Te fazy to:
- Faza 1: Okres początkowy (do 2 lat po zgłoszeniu)
- Faza 2: Okres ciągły (od 2 do 5 lat po zgłoszeniu)
- Faza 3: Okres aktywizacyjny (od 5 lat po zgłoszeniu)
**Ustawa WGA** (Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen) reguluje te fazy. Ważne artykuły to:
- Artykuł 15: Czas trwania świadczenia WGA i fazy.
- Artykuł 20: Obowiązki osoby uprawnionej do świadczenia (takie jak poszukiwanie pracy i współpraca w procesie powrotu do zdrowia).
- Artykuł 21: Aktywizacja w późniejszych fazach.
Faza 1: Okres początkowy (do 2 lat)
W tej pierwszej fazie nacisk kładziony jest na **powrót do zdrowia i wsparcie**. Otrzymujecie świadczenie oparte na waszej **zdolności do pracy** i waszym **dochodzie przed niezdolnością do pracy**. Wysokość świadczenia określa **UWV** (Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen – Instytut Wykonawczy Ubezpieczeń Pracowników).
Czego możecie się spodziewać?
- Świadczenie: Wysokość waszego świadczenia WGA zależy od waszego **dochodu przed niezdolnością do pracy** i waszej **zdolności do pracy**. Na przykład, jeśli jesteście w 70% niezdolni do pracy, otrzymujecie 70% waszego poprzedniego dochodu (z maksymalną kwotą).
- Wsparcie: UWV i wasz **ubezpieczyciel** (np. ubezpieczyciel zdrowotny lub ubezpieczenie od niezdolności do pracy) mogą was wspierać w **reintegracji** (np. poprzez program reintegracji).
- Obowiązki: Jesteście zobowiązani do **uczestnictwa w reintegracji w jak największym możliwym zakresie** i przestrzegania zaleceń UWV.
Przykład
Sytuacja: Przed niezdolnością do pracy pracowaliście pełnoetatowo jako księgowy i zarabialiście 4000 € brutto miesięcznie. Po chorobie jesteście w 50% niezdolni do pracy. W fazie 1 otrzymujecie około 50% waszego poprzedniego dochodu, z maksymalną kwotą **świadczenia WGA** (w 2024 r. około 2200 € brutto miesięcznie dla pełnoetatowca).
Faza 2: Okres ciągły (2 do 5 lat)
W tej fazie większy nacisk kładziony jest na **aktywizację**. UWV będzie was zachęcać do **poszukiwania pracy** lub udziału w działaniach poprawiających waszą zdolność do pracy. Świadczenie pozostaje w dużej mierze takie samo, ale przybywa więcej obowiązków.
Co się zmienia?
| Aspekt | Faza 1 | Faza 2 |
|---|---|---|
| Nacisk | Powrót do zdrowia i wsparcie | Aktywizacja i zachowanie poszukujące pracy |
| Świadczenie | 70-100% waszego poprzedniego dochodu (w zależności od zdolności do pracy) | Świadczenie pozostaje takie samo, ale może być dodane **wynagrodzenie aktywizacyjne**, jeśli współpracujecie |
| Obowiązki | Współpraca w reintegracji | Aktywne poszukiwanie pracy i udział w działaniach (np. szkolenie, staż) |
Przykład
Sytuacja: Nadal jesteście w 50% niezdolni do pracy, ale UWV proponuje wam poszukiwanie **mniejszej pracy** (np. 20 godzin tygodniowo). Jeśli będziecie współpracować, możecie otrzymać **wynagrodzenie aktywizacyjne** obok waszego świadczenia WGA. Dodatkowo zostaniecie zachęconi do odbycia **szkolenia**, które poprawi wasze szanse na rynku pracy.
Faza 3: Okres aktywizacyjny (od 5 lat)
Od **piatego roku** po zgłoszeniu do UWV wchodzicie w okres aktywizacyjny. Tutaj presja na znalezienie **pracy** lub poprawę **zdolności do pracy** jest jeszcze większa. Świadczenie nadal istnieje, ale obowiązują surowe wymagania dotyczące waszego aktywnego udziału.
Jakie są najważniejsze zmiany?
- Obowiązek aktywizacyjny: Jesteście zobowiązani do **aktywnego poszukiwania pracy** lub udziału w działaniach poprawiających waszą zdolność do pracy.