Bilgilendirilmiş onam, bir doktorun sizi tıbbi bir tedavi hakkında tam olarak bilgilendirmesi ve onayınızı alması anlamına gelir. Bu gerçekleşmezse, doktor hukuken sorumlu tutulabilir.
Bilgilendirilmiş onam nedir?
Bilgilendirilmiş onam, bir hastanın tıbbi bir prosedüre bilinçli rıza göstermesini ifade eder. Bir doktorun yükümlülükleri şunlardır:
- Sizi planlanan tedavi hakkında bilgilendirmek
- Olası alternatifleri açıklamak
- Riskleri ve yan etkileri tartışmak
- Açık rızanızı talep etmek
Doktorun yükümlülükleri
Doktor size aşağıdaki hususlarda detaylı bilgi vermelidir:
| Konu | Açıklama |
|---|---|
| Tedavi türü | Prosedürün tam olarak ne içerdiği |
| Hedef | Ulaşılanın umulduğu |
| Riskler | Komplikasyon veya yan etki olasılığı |
| Alternatif seçenekler | Diğer olası tedaviler |
| Tedavi edilmemenin sonuçları | Müdahale olmadan ne olabileceği |
Doktor ne zaman sorumlu tutulur?
Bilgilendirilmiş onam eksikse ve bir risk gerçekleşirse, doktor aşağıdaki durumlarda sorumlu tutulabilir:
- Sizi gerçekleşen risk hakkında bilgilendirilmemişse
- Bu riski bilseydiniz farklı bir seçim yapacak olsaydınız
- Oluşan zarar, tartışılmayan risk ile doğrudan ilişkiliyse
İspat yükü
Bilgilendirilmiş onamın kanıtı doktora aittir:
- İmzalı bir onam formu kanıt olarak kabul edilir
- Tıbbi dosyadaki notlar bunu destekleyebilir
- Bunlar yoksa, doktor bilgilendirme yaptığını kanıtlamalıdır
İstisnai durumlar
Bazı durumlarda bilgilendirilmiş onam gerekmez:
- Acil durumlarda (örneğin hasta baygınsa)
- Hasta bilgi almak istemediğini belirtirse
- Bilgi vermek ciddi zarar verecekse (terapötik istisna)
Form imzaladım ama riskleri anlamadım. Bu geçerli onam mı?
Sadece imza değil, bilgiyi gerçekten anlayıp anlamadığınız önemlidir. Doktor, açıklamanın sizin için net olduğunu kontrol etmelidir.Bir doktorun hangi riskleri belirtmesi gerekir?
Kararınızı etkileyebilecek tüm riskler, nadir ama ciddi komplikasyonlar dahil. Tıbbi alanlara göre yönergeler bunu daha da detaylandırır.Tedavi iyi geçti ama bilgilendirilmedim, dava açabilir miyim?
Zarar yoksa dava için temel yoktur. Sağlık kurumuna şikayette bulunabilirsiniz. Tazminat için tartışılmayan bir riskin gerçekleşmesi gerekir.Sıkça Sorulan Sorular
Bilgilendirilmiş onam için her zaman imza gerekli midir?
Hayır, imza zorunlu değildir, ancak güçlü bir kanıttır. Doktor, sizi iyi bilgilendirdiğini ve gönüllü rıza verdiğinizi kanıtlamalıdır, örneğin dosya notları veya sözlü anlaşma yoluyla.
Yetersiz bilgilendirildiğimi düşünürsem ne yapmalıyım?
Tıbbi dosyanızı ilgili notlar için kontrol edin. Bilgilendirilmiş onam kanıtı yoksa, sağlık sağlayıcısına veya şikayet komisyonuna şikayette bulunabilirsiniz. Tartışılmayan riskten kaynaklanan zarar durumunda, tıbbi hukuk avukatı aracılığıyla yasal adımlar atabilirsiniz.
Bu basit müdahaleler için de geçerli mi, örneğin kan alma?
Evet, her tıbbi işlem için bilgilendirilmiş onam gereklidir. Doktor, işlemin neden gerekli olduğunu ve risklerini açıklamalıdır, rutin prosedürlerde bile. Her zaman ek soru sorabilir veya reddedebilirsiniz.
Onamımı sonradan geri çekebilir miyim?
Evet, herhangi bir zamanda onamınızı geri çekebilirsiniz, tedavi sırasında bile. Bu, doktora net ve zamanında bildirilmelidir. Tedavi durdurulur, ancak bu sağlığınız için doğrudan tehlike yaratmadıkça.
'Çok nadir' bir risk gerçekleşirse ne olur?
Doktor tüm ilgili riskleri, nadir ama ciddi olanlar dahil tartışmalıdır. Tartışılmayan bir risk gerçekleşirse doktor sorumlu olabilir. Mahkeme, riski bilseydiniz farklı karar verip vermeyeceğinizi değerlendirir.
Yeterince bilgilendirildiğimi nasıl anlarım?
Kendinize sorun: Tüm riskleri ve alternatifleri bilseydim bu tedaviyi seçer miydim? Şüpheniz varsa, doktorunuzla konuşun veya hukuki tavsiye alın.
Leiden'deki ilgili kurumlar:
- Den Haag Mahkemesi, Leiden Yerleşkesi: Tıbbi sorumlulukla ilgili hukuki uyuşmazlıklar için.
- Leiden Hukuk Danışma Ofisi: Stationsweg 46, bilgilendirilmiş onam ve diğer sağlık konuları için ücretsiz hukuki danışmanlık.