Adoptieprocedure draagmoederschap in Leiden
De adoptieprocedure bij draagmoederschap stelt wensouders in staat om het ouderlijk gezag over een kind te krijgen dat via draagmoederschap is geboren, als de draagmoeder eerst als juridische moeder geldt. Dit speelt op als er geen erkende draagmoederschapsovereenkomst is of bij onverwachte problemen. In Nederland is draagmoederschap sinds 2022 wettelijk geregeld, maar adoptie blijft cruciaal in Leiden voor volledige juridische erkenning van wensouders als ouders. Woon je in Leiden? Start bij Het Juridisch Loket Leiden voor gratis advies.
Wettelijke basis
Deze procedure valt onder het personen- en familierecht in Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW), met name Titel 15 BW (art. 1:227-1:248) voor adoptie van minderjarigen. De Wet draagmoederschap (15 maart 2022, Stb. 2022, 108) legaliseert draagmoederschap en introduceert de opvoedingsovereenkomst (art. 1:51a BW). Bij een geldige overeenkomst voor week 12 van de zwangerschap erkennen wensouders het kind meteen na de geboorte bij de Gemeente Leiden, zonder dat de draagmoeder ouderlijk gezag krijgt. Zonder overeenkomst of bij schending blijft de draagmoeder juridisch moeder, waarna adoptie via de Rechtbank Leiden nodig is (art. 1:228 BW).
Adoptie vraagt steeds om rechterlijke goedkeuring en een advies van de raad voor de kinderbescherming (art. 1:231 BW). Commercieel draagmoederschap is verboden (art. 1:51c BW), wat de checks in Leiden extra streng maakt.
Voorwaarden voor adoptie bij draagmoederschap in Leiden
Strenge eisen gelden voor adoptie:
- Adoptant(en) zijn meerderjarig en hebben een Gedragsverklaring Justis (VOG-NP).
- Het kind is minderjarig en adoptie dient het kindbelang (art. 1:228 lid 1 BW).
- De draagmoeder geeft onherroepelijke toestemming (art. 1:233 BW), behalve bij onbekwaamheid.
- Wensouders minstens 4 jaar ouder dan het kind, met uitzondering bij draagmoederschap voor vergelijkbare leeftijden.
- Geen directe bloed- of aanverwantschap, tenzij strikt noodzakelijk.
De Rechtbank Leiden controleert expliciet op kinderhandel of uitbuiting in draagmoederschap-zaken.
Stappen in de adoptieprocedure draagmoederschap Leiden
De procedure duurt doorgaans 6-12 maanden:
- Voorbereiding: Sluit een notariële opvoedingsovereenkomst vroegtijdig. Verzamel medische en psychologische documenten. Vraag hulp bij Het Juridisch Loket Leiden.
- Na geboorte: Vraag erkenning aan bij de burgerlijke stand van de Gemeente Leiden (art. 1:202 BW) als de draagmoeder moeder blijft.
- Aanvraag: Indienen verzoekschrift bij de Rechtbank Leiden (art. 1:230 BW) met ID's, VOG's, kinderbeschermingsadvies en draagmoedertoestemming.
- Hoorzitting: Rechter hoort partijen en kind vanaf 12 jaar (art. 1:232 BW).
- Beschikking: Bij goedkeuring worden wensouders ouders met nieuw geboorte-akt.
- Registratie: Aanmelden in de Basisregistratie Personen (BRP) bij Gemeente Leiden.
Vergelijking reguliere adoptie vs. draagmoederschap-adoptie
| Aspect | Reguliere adoptie | Draagmoederschap-adoptie |
|---|---|---|
| Duur | 1-3 jaar | 6-12 maanden |
| Kosten | €10.000-€30.000 | €5.000-€15.000 (excl. vergoedingen) |
| Anonimiteit | Vaak internationaal/anoniem | Bekend, relationeel |
| Toetsing | Streng, intermediair | Rechter + kinderbescherming |
Rechten en plichten in Leiden
Rechten wensouders:
- Volledig juridisch ouderschap post-adoptie, met erfrecht en naamkeuze.
- Compleet ouderlijk gezag.
Plichten:
- Vergoeden reële kosten draagmoeder (zorg, kleding; art. 1:51b BW), zonder commercieel doel.
- Openheid over afkomst naar kind (NVK-richtlijn).
- Nazorg voor draagmoeder faciliteren.
Rechten draagmoeder: Beperkte onttrekking aan gezag zonder adoptie; recht op info blijft.
Praktijkvoorbeelden uit Leiden-regio
Voorbeeld 1: Draagmoeder Anna en wensouders Bert en Carla uit Leiden vergeten een overeenkomst. Bert erkent bij Gemeente Leiden, maar Anna blijft moeder. Rechtbank Leiden keurt adoptie goed na gunstig advies, gezien de opvoeding thuis.
Voorbeeld 2: Bij IVF-problemen blijft draagmoeder moeder. Rechter weigert adoptie door zwakke band met wensmoeder, tenzij gedeeld gezag eerst.
Vroege hulp via Het Juridisch Loket Leiden voorkomt dit. Lees meer over draagmoederschap in Leiden.
Veelgestelde vragen
Moet adoptie altijd bij draagmoederschap in Leiden?
Nee, geldige opvoedingsovereenkomst maakt wensouders direct ouders. Alleen bij missers of ruzies nodig.
Hoe lang duurt adoptie draagmoederschap bij Rechtbank Leiden?
6-12 maanden, afhankelijk van workload. Bereid voor via Het Juridisch Loket Leiden.
Kan een alleenstaande ouder in Leiden adopteren via draagmoederschap?
Ja, bij voldoen aan eisen (art. 1:227 BW). Strenge kindbelang-toets door rechter.
Wat als de draagmoeder heroverweegt?
Toestemming is onherroepelijk, maar rechter toetst opnieuw. Zoek direct advies bij Rechtbank Leiden.
Waarom is adoptie nodig bij draagmoederschap in Leiden als de draagmoeder toestemming geeft?
Omdat de draagmoeder automatisch juridisch moeder is bij geboorte, tenzij er een geldige opvoedingsovereenkomst is gesloten voor week 12. Adoptie is nodig om het ouderlijk gezag volledig aan de wensouders over te dragen, vooral als er geen overeenkomst is of bij juridische complicaties.
Wat is een opvoedingsovereenkomst en hoe sluit ik die in Leiden?
Een opvoedingsovereenkomst is een notariële afspraak tussen wensouders en draagmoeder die de juridische moederschap van de draagmoeder voorkomt. Sluit deze voor week 12 van de zwangerschap bij een notaris in Leiden. Het Juridisch Loket Leiden biedt gratis advies over de procedure.
Hoe lang duurt de adoptieprocedure bij draagmoederschap in Leiden?
De procedure duurt meestal 6 tot 12 maanden, sneller dan reguliere adoptie (1-3 jaar). Dit komt door de specifieke focus op draagmoederschap door de Rechtbank Leiden en kinderbescherming.
Wat zijn de belangrijkste kosten bij adoptie na draagmoederschap in Leiden?
De kosten liggen tussen €5.000 en €15.000 (exclusief vergoedingen aan de draagmoeder). Dit omvat notaris, rechtbankkosten, VOG’s, psychologische rapporten en advocaat. Het Juridisch Loket Leiden kan helpen bij kostenoverzichten.
Moet de draagmoeder bij de adoptieprocedure in Leiden aanwezig zijn?
Ja, de draagmoeder moet onherroepelijke toestemming geven (art. 1:233 BW). Ze wordt gehoord door de rechtbank en kan ook een hoorzitting bijwonen, vooral als het kind ouder is dan 12 jaar.
Wat gebeurt er als de draagmoeder haar toestemming intrekt tijdens de procedure?
De adoptie kan niet doorgaan zonder haar toestemming, tenzij de rechtbank oordeelt dat dit niet in het kindbelang is. In Leiden wordt dit streng gecontroleerd om kinderhandel of druk uit te sluiten.
Waar kan ik in Leiden terecht voor hulp bij de adoptieprocedure?
Bezoek Het Juridisch Loket Leiden voor gratis juridisch advies en praktische ondersteuning. Voor notariële diensten en juridische bijstand kun je ook een advocaat specialisatie familierecht raadplegen.