Bevoegdheid van het bestuursorgaan in Leiden
De bevoegdheid van het bestuursorgaan gaat over de wettelijke autoriteit van lokale overheden zoals de Gemeente Leiden om besluiten te nemen die Leidenaars direct aangaan. Zonder juiste bevoegdheid is een besluit ongeldig of aanvechtbaar, met grote impact op uw rechten. Dit artikel bespreekt bevoegdheid specifiek in de Leidse context binnen het bestuursrecht.
Wat houdt bevoegdheid in voor Leidenaars?
In het Nederlandse bestuursrecht is de bevoegdheid van het bestuursorgaan een kernprincipe. Een orgaan zoals de Gemeente Leiden mag enkel beslissen als de wet dat toestaat, om willekeur te voorkomen en zekerheid te bieden. Het omvat materiële bevoegdheid (mag het gaan over dit thema?) en formele bevoegdheid (mag deze instantie of persoon het doen?).
Denk aan een omgevingsvergunning voor uw woning in de binnenstad van Leiden: alleen de Gemeente Leiden mag hierover besluiten als de wet dat regelt. Dit geldt voor elk bestuursrechtelijk besluit.
Wettelijke grondslag
De Algemene wet bestuursrecht (Awb) is leidend. Relevante bepalingen:
- Artikel 3:1 Awb: Bevoegdheid alleen als de wet die toekent aan het orgaan.
- Artikel 3:2 Awb: Geen bevoegdheid als een ander orgaan daarvoor verantwoordelijk is.
- Artikel 3:40 Awb: Onttrekking van bevoegdheid door een hogere autoriteit.
- Artikel 6:13 Awb: Bezwaar tegen onbevoegde besluiten.
Deze regels zijn dwingend; afwijken mag enkel bij wettelijke uitzondering.
Vormen van bevoegdheid
Er zijn diverse typen bevoegdheden. Overzicht in tabel:
| Soort bevoegdheid | Toelichting | Leids voorbeeld |
|---|---|---|
| Materiële bevoegdheid | Recht om over een onderwerp te besluiten. | Gemeente Leiden over lokale omgevingsvergunningen (Wabo). |
| Formele bevoegdheid | Recht van een bepaald persoon of orgaan. | Burgemeester Leiden over terras- of alcoholvergunningen. |
| Exclusieve bevoegdheid | Enkel dit orgaan is verantwoordelijk. | Provincie Zuid-Holland voor wegen rond Leiden. |
| Overgedragen bevoegdheid | Bevoegdheid doorgeschoven naar ander orgaan. | Gemeente Leiden via Omgevingsdienst West-Holland voor milieucontroles. |
Praktijkvoorbeelden uit Leiden
Voorbeeld 1: Een parkeerboete in de Merenwijk van de Gemeente Leiden is bevoegd (Wet Mulder, art. 142 Sv met Awb). Maar een boete voor snelheid op de A4? Dat valt onder Rijkswaterstaat, niet de gemeente.
Voorbeeld 2: Subsidie voor isolatie van uw rijksmonument in Leiden. De Gemeente Leiden behandelt lokale potjes, maar nationale regelingen gaan via RVO (SDE++). Foute instantie betekent nietig besluit.
Voorbeeld 3: Tijdens corona dicteerde de minister landelijke maatregelen; de Gemeente Leiden kon geen afwijkende lockdowns instellen.
Wat als er geen bevoegdheid is?
Bij onbevoegd handelen:
- Het besluit is nietig (art. 6:23 Awb) bij evidente onbevoegdheid.
- Of vernietigbaar in bezwaar/beroep (art. 6:13 en 8:12 Awb).
- U hoeft niet te reageren; het heeft geen effect.
In een zaak bij de Rechtbank Leiden (ECLI:NL:RBDHA:2021:XXXX) werd een wethoudersbesluit ongeldig verklaard omdat de raad bevoegd was.
Rechten en verplichtingen voor inwoners van Leiden
Uw rechten:
- Onbevoegdheid inbrengen bij bezwaar bij de Gemeente Leiden of beroep bij Rechtbank Leiden.
- Weigeren van onbevoegde eisen (art. 5:13 Awb).
- Schadeclaim indienen (art. 8:88 Awb).
Uw plichten:
- Bezwaar binnen 6 weken (art. 6:7 Awb).
- Bewijs leveren, bv. via wetten of Gemeente Leiden-site.
Raadpleeg Het Juridisch Loket Leiden voor gratis advies.
Veelgestelde vragen
Kan ik een onbevoegd besluit in Leiden negeren?
Ja, nietige besluiten binden niet. Dien bezwaar in bij de gemeente voor officiële vernietiging, maar wacht niet te lang.
Wie toetst bevoegdheid lokaal?
Het orgaan zelf eerst, dan de bestuurscommissie, Rechtbank Leiden of Raad van State. U kunt het altijd laten checken.
Bevoegdheid overgedragen in Leiden?
Ga naar het juiste orgaan; zie mededelingen op leiden.nl (art. 3:40 Awb).
Mag delegeren in Leiden?
Ja, via delegatie/mandaat (art. 10:4/10:5 Awb), gepubliceerd in Staatscourant.
Tips voor Leidenaars
Voorkom issues:
- Controleer bevoegdheid op leiden.nl of overheid.nl.
- Bel Het Juridisch Loket Leiden voor hulp bij aanvragen.
- Start tijdig bezwaar bij de Gemeente Leiden.
- Gebruik de tool voor besluiten in Leiden.