Concreet zicht op legalisatie in Leiden
Concreet zicht op legalisatie vormt een belangrijke uitzondering op de beginselplicht tot handhaving in het bestuursrecht. Voor inwoners van Leiden betekent dit dat de Gemeente Leiden mag afzien van handhaving als er een realistische kans is dat een overtreding spoedig wordt gelegaliseerd. Zo wordt voorkomen dat onnodige procedures worden opgestart door de gemeente of de Rechtbank Leiden.
Wanneer geldt concreet zicht op legalisatie?
In het bestuursrecht moeten organen zoals de Gemeente Leiden handelen tegen overtredingen, zoals bepaald in artikel 5:31 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Uitzonderingen zijn mogelijk onder bijzondere omstandigheden, waaronder concreet zicht op legalisatie uit artikel 5:32, lid 2, Awb. Dit past binnen het bredere kader van de beginselplicht tot handhaving en beschermt Leienaars en lokale overheden tegen zinloze acties.
Voorbeeld: een inwoner bouwt een schuur zonder vergunning in een Leidse wijk, terwijl de Gemeente Leiden een nieuw bestemmingsplan voorbereidt dat dit toestaat. Handhaving zou dan overbodig zijn.
Wettelijke basis en jurisprudentie
Artikel 5:32, lid 2 Awb stelt: "Het bestuursorgaan is bevoegd van het beginsel van behoorlijk bestuur af te wijken indien concreet zicht op legalisatie bestaat." Dit is een bevoegdheid, geen plicht, die altijd gemotiveerd moet worden.
De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (AbRS) hanteert strenge criteria, zoals in zaken ECLI:NL:RVS:2013:CA6389 en ECLI:NL:RVS:2018:2859:
- Een reële kans op legalisatie.
- Realisatie binnen afzienbare tijd (doorgaans 1-2 jaar).
- Een duidelijk traject, zoals een lopend bestemmingsplan bij de Gemeente Leiden.
- Geen onherstelbare schade door uitstel.
De Rechtbank Leiden toetst dit in lokale zaken en eist een gedegen motivatie (art. 3:46 Awb).
Vergelijking met andere uitzonderingen
| Uitzondering | Beschrijving | Wettelijke basis |
|---|---|---|
| Concreet zicht op legalisatie | Reële kans op legalisatie binnen afzienbare tijd | Art. 5:32 lid 2 Awb |
| Disproportioneel | Belangenafweging: handhaving onevenredig | Art. 5:32 lid 1 Awb |
| Overmacht | Handhaver niet in redelijkheid te vergen | Art. 5:31 lid 2 Awb |
Praktijkvoorbeelden in Leiden
Voorbeeld 1: Uitbouw in Leiden. Een Leienaar bouwt een uitbouw zonder vergunning. De Gemeente Leiden procedureert een nieuw bestemmingsplan dat dit goedkeurt, met 80% kans binnen 18 maanden. Handhaving wordt gestaakt (vgl. AbRS 12 april 2018, ECLI:NL:RVS:2018:1201).
Voorbeeld 2: Bedrijfsopslag. Een ondernemer in een Leids bedrijfsterrein gebruikt grond illegaal. De provincie past de omgevingsverordening aan; consultatie is afgerond. Concreet zicht leidt tot schorsing van de last onder dwangsom.
Voorbeeld 3: Negatief geval. Een tijdelijke feesttent staat illegaal in een Leids park. De Gemeente Leiden overweegt legalisatie, maar zonder procedure of planning. Handhaving blijft verplicht.
Timing en bewijs zijn essentieel; Leienaars kunnen dit indienen bij de gemeente.
Rechten en plichten in Leiden
Voor inwoners
- Recht op motivering: Eis verwijzing naar art. 5:32 Awb in besluiten van de Gemeente Leiden.
- Recht op hoor en wederhoor: In bezwaar (art. 7:2 Awb).
- Plicht: Lever bewijs, zoals conceptplannen van de gemeente.
Voor de Gemeente Leiden
- Plicht tot onderzoek: Controleer status legalisatie.
- Bevoegdheid: Weeg algemeen belang af.
- Motiveringsplicht: Noem AbRS-criteria (art. 3:46 Awb).
Ga bij onvrede in beroep bij de Rechtbank Leiden.
Veelgestelde vragen
Wat als legalisatie vertraagt?
Bij overschrijding zonder vooruitgang vervalt het zicht. De Gemeente Leiden moet handhaven; Rechtbank Leiden hanteert max. 2 jaar.
Kan ik concreet zicht aanvragen?
Ja, verzoek de Gemeente Leiden met bewijs. Gebruik Het Juridisch Loket Leiden voor advies. Bij stilte: dwangsom (art. 5:33 Awb).
Verschilt dit per onderwerp?
Nee, geldt voor bouwen, milieu en APV in Leiden; Omgevingswet verwijst naar Awb.
Handhaving ondanks zicht?
Bezwaar en beroep bij Rechtbank Leiden; succesvol bij slechte motivatie.
Tips voor Leienaars
- Documenteer: Bewaar alle correspondentie met de Gemeente Leiden.
- Raadpleeg experts: Neem contact op met Het Juridisch Loket Leiden voor gratis juridisch advies.
- Alternatieven: Vraag schorsing van dwangsommen.
- Communiceer proactief: Informeer de Gemeente Leiden tijdig over legalisatieplannen.