Duomoederschap houdt in dat een kind twee juridische moeders heeft. Dit kan plaatsvinden wanneer twee vrouwen in een relatie samen een kind krijgen via donorinseminatie, bijvoorbeeld in de regio Leiden.
Voorwaarden voor Duomoederschap
Duomoederschap wordt automatisch gevestigd als:
- Twee vrouwen een huwelijk of geregistreerd partnerschap hebben
- Het kind verwekt is met sperma van een anonieme donor via een erkende fertiliteitskliniek
- De partner van de biologische moeder instemt met de verwekking
Juridische Status van de Duomoeder
| Omstandigheid | Juridisch Ouderschap |
|---|---|
| Getrouwd + anonieme donor (kliniek) | Beide moeders automatisch juridisch ouder |
| Getrouwd + bekende donor | Adoptie door de partner vereist |
| Niet getrouwd + anonieme donor | Erkenning door de partner mogelijk |
| Niet getrouwd + bekende donor | Adoptie door de partner noodzakelijk |
Erkenningsprocedure voor Duomoeders
Als de vrouwen niet getrouwd zijn, kan de partner het kind erkennen. De regels hiervoor zijn vergelijkbaar met erkenning door een vader:
- Toestemming van de biologische moeder is vereist
- Erkenning kan plaatsvinden bij de gemeente Leiden of via een notaris
- Dit kan ook vóór de geboorte worden geregeld
Situatie met een Bekende Donor
Als een bekende donor betrokken is, wordt de situatie ingewikkelder:
- De donor heeft de mogelijkheid om het kind te erkennen
- In dat geval is adoptie door de duomoeder nodig
- Het maken van heldere afspraken met de donor is essentieel
Gezagsregeling voor Duomoeders
In veel gevallen krijgt de duomoeder automatisch gezag:
- Bij een huwelijk: automatisch gezamenlijk gezag
- Bij erkenning na 2023: automatisch gezamenlijk gezag
- Bij adoptie: automatisch gezag
Wat onderscheidt duomoederschap van adoptie?
Bij duomoederschap (automatisch of via erkenning) is de partner direct juridisch ouder. Bij adoptie wordt de partner pas juridisch ouder na een formele procedure, die vaak complexer is.Kan het kind later informatie over de donor opvragen?
Als de donatie via een Nederlandse kliniek plaatsvond na 2004, heeft het kind vanaf 16 jaar recht op donorinformatie. De donor wordt hiervan op de hoogte gebracht via Stichting Donorgegevens.Wat gebeurt er bij een relatiebreuk?
Bij een scheiding blijven de regels gelijk aan die voor andere ouders: gezamenlijk gezag blijft bestaan, een ouderschapsplan is verplicht en alimentatie kan worden opgelegd.Contact en Hulp in Leiden
Voor juridische vragen over duomoederschap in Leiden kun je terecht bij:
- Rechtbank Den Haag, Locatie Leiden voor juridische procedures zoals adoptie of gezagszaken
- Juridisch Loket Leiden (Stationsweg 46) voor gratis advies en ondersteuning
Veelgestelde Vragen over Duomoederschap
Hoe word ik als partner automatisch juridisch ouder?
Als jullie getrouwd zijn of een partnerschap hebben en het kind is verwekt met een anonieme donor via een kliniek, ben je automatisch juridisch ouder. Schriftelijke instemming met de verwekking is noodzakelijk. Bij een bekende donor of zonder huwelijk is erkenning of adoptie nodig.
Wat te doen bij een bekende donor en geen huwelijk?
Bij een bekende donor kan deze het kind erkennen, waardoor jij als duomoeder niet direct juridisch ouder bent. Een adoptieprocedure is dan nodig. Maak schriftelijke afspraken met de donor om toekomstige conflicten te voorkomen.
Krijg ik als duomoeder automatisch gezag?
Ja, vaak wel. Bij huwelijk of partnerschap is gezag automatisch gezamenlijk. Na erkenning (sinds 2023) of adoptie geldt dit ook. Anders moet gezag via de rechtbank worden aangevraagd.
Kan mijn kind de donoridentiteit achterhalen?
Bij een Nederlandse kliniekdonatie na 2004 heeft het kind vanaf 16 jaar recht op donorinformatie via Stichting Donorgegevens. Bij bekende of buitenlandse donoren hangt dit af van gemaakte afspraken.
Wat bij een scheiding?
Na een scheiding behouden beide moeders gezag. Een ouderschapsplan is nodig en alimentatie kan worden vastgesteld, afhankelijk van inkomen en zorgverdeling. Juridische hulp is aan te raden.