Duurzame ontwrichting huwelijk in Leiden

Duurzame ontwrichting huwelijk in Leiden

Duurzame ontwrichting van het huwelijk vormt de wettelijke basis voor echtscheiding in Nederland en is bijzonder relevant voor inwoners van Leiden. Dit houdt in dat de band tussen partners zodanig is verslechterd dat herstel niet meer realistisch lijkt. De Rechtbank Leiden beoordeelt of deze ontwrichting blijvend is, rekening houdend met de specifieke omstandigheden in uw geval. Voor persoonlijk advies kunt u terecht bij Het Juridisch Loket Leiden.

Wat is duurzame ontwrichting in Leiden?

Binnen het familierecht duidt duurzame ontwrichting op een situatie waarin het huwelijk niet meer dient als stabiele basis voor gedeeld leven en welzijn. Sinds de herziening van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering in 1971 is dit de hoofdmoot voor echtscheidingen. Het draait niet om schuld of specifiek gedrag, maar om de totale aftakeling van de relatie. De rechter in Leiden controleert of de breuk 'duurzaam' is, oftewel zonder uitzicht op verzoening. Dit kan zichtbaar worden door langdurig apart wonen, voortdurende ruzies of diepgewortelde emotionele afstand. In Leiden, met zijn diverse bevolking, zien we vaak gevallen beïnvloed door lokale factoren zoals werkdruk aan de universiteit of huisvestingsproblemen via de Gemeente Leiden.

De beoordeling is altijd maatwerk en subjectief. Er geldt geen vaste periode, maar de duur van de problemen weegt zwaar mee in de praktijk. Als beide partijen akkoord gaan met de scheiding, verloopt de procedure bij de Rechtbank Leiden vaak soepeler. Voor details over het indienen van een verzoek, bekijk ons artikel over Echtscheiding aanvragen in Leiden. Het Juridisch Loket Leiden biedt gratis eerste hulp bij het voorbereiden van uw zaak.

Wettelijke basis

De fundering voor duurzame ontwrichting van het huwelijk ligt in het Burgerlijk Wetboek (BW), Boek 1, artikel 150, lid 2: "De rechter spreekt de echtscheiding uit indien het huwelijk duurzaam ontwricht is." Dit valt onder Titel 7 van Boek 1 BW, dat de beëindiging van huwelijken regelt. De Rechtbank Leiden past deze nationale regel toe op lokale dossiers.

Vanaf 1 januari 1998 is dit de enige doorslaggevende reden voor echtscheiding, nadat oudere criteria zoals ontrouw of geweld zijn opgeheven. Vroegere opties als scheiding van tafel en bed zijn nu opgegaan in dit concept. Arresten van de Hoge Raad, zoals dat van 20 april 1984 (NJ 1984/559), benadrukken dat de toetsing een mix is van objectieve feiten (zoals crisisduur) en subjectieve intenties van de partners. Voor partnerschappen geldt BW Boek 1, artikel 80a, en bij internationale aspecten kan het Haags Conferentiebesluit van 2007 meespelen, maar de Nederlandse wet blijft leidend bij de Rechtbank Leiden.

Praktische voorbeelden in Leiden

In de Leidse praktijk uit duurzame ontwrichting zich op uiteenlopende wijze. Neem een koppel dat al twee jaar gescheiden leeft door onoplosbare twist over budget en kinderopvoeding; de ene in een huurappartement in de binnenstad, de ander in het familiehuis in de wijk Stevenshof, met nul communicatie. De Rechtbank Leiden zal dit als blijvend versleten zien, zeker na mislukte mediation via lokale diensten.

Een ander scenario is psychische verwijdering zonder verhuizing. Denk aan een langdurig huwelijk van 20 jaar, verstoord door een affaire die leidt tot onverbrekelijk wantrouwen. Zelfs cohabiterend kan de rechter in Leiden dit erkennen via getuigenissen of expertiserapporten. Volgens het CBS werden er in 2022 circa 11.000 echtscheidingen in Nederland uitgesproken, veelal op deze basis, met een significant aandeel in regio's als Leiden door de stedelijke dynamiek.

Specifiek bij huiselijk geweld kan de breuk plots opkomen. Een partner die onderdak vindt in een Leidse opvang via de Gemeente Leiden, kan eenzijdig procederen. De rechter prioriteert dan kinderwelzijn, zoals vastgelegd in BW artikel 1:247 over ouderlijk gezag, en kan tijdelijke maatregelen treffen.

Rechten en plichten in Leiden

Bij duurzame ontwrichting gelden voor Leienaars diverse rechten en verplichtingen. Het huwelijk blijft intact tot de uitspraak van de Rechtbank Leiden, dus verplichtingen zoals partnerondersteuning en huishoudelijke samenwerking blijven (BW artikel 1:81). Na het indienen van het verzoek eindigt de gemeenschap van goederen direct (BW artikel 1:99).

Belangrijke rechten zijn:

• Alimentatierecht: Voorlopige partneralimentatie mogelijk via de rechter (BW artikel 1:157).
• Ouderlijk gezag: Beide ouders behouden dit, tenzij gewijzigd (BW artikel 1:251).
• Woningrecht: Toegang tot de echtelijke woning tijdens de procedure (BW artikel 1:243), met hulp van de Gemeente Leiden bij huisvesting.

Onder plichten vallen het opstellen van een convenant bij akkoord, met afspraken over kinderen, geld en pensioen. Bij geschil beslist de rechter, wat tijd kost. Mediation is verplicht om de breuk te onderbouwen (Wet bevordering scheidingsmediation), en Het Juridisch Loket Leiden kan hierbij assisteren.

Aspect	Recht	Plicht
Financiën	Voorlopige alimentatie	Transparantie over inkomsten
Kinderen	Gezamenlijk gezag	Kindbelang vooropstellen
Woning	Gebruik echtelijk huis	Geen ontruiming zonder toestemming

Veelgestelde vragen voor Leiden

Moet er een minimale duur van ontwrichting zijn?

Nee, wettelijk niet, maar de Rechtbank Leiden accepteert zelden gevallen korter dan zes maanden. Bij chronische problemen is bewijs eenvoudiger, en lokale mediators kunnen dit bevestigen.

Kan ik eenzijdig echtscheiding aanvragen op deze grond?

Ja, één partner kan eenzijdig een verzoek bij de Rechtbank Leiden indienen. De rechter evalueert of de ontwrichting de hele huwelijksrelatie aantast, onafhankelijk van wederzijdse instemming. Het Juridisch Loket Leiden helpt bij de voorbereiding.