Erkenning duomoeder in Leiden
Erkenning duomoeder is de juridische stap waarmee de niet-biologische moeder in een lesbisch koppel in Leiden het kind officieel als hare erkent. Dit verleent haar direct ouderlijk gezag, onderhoudsplicht en erfrecht, net als de biologische moeder. Vanaf 2019 is dit proces gestroomlijnd via de duomoedervoorziening, onder strikte voorwaarden, ideaal voor Leidse stellen.
Wat houdt erkenning duomoeder in voor Leidenaren?
In het Nederlandse familierecht is erkenning essentieel voor juridische afstamming. Bij heterokoppels geldt automatische vaderschap, maar voor lesbische paren in Leiden moet de duomoeder het kind erkennen om wettelijk ouder te zijn. Dit is eenvoudiger dan adoptie en biedt volledige rechten, zoals informatie-inzage, beslissingsmacht en erfrecht. Zonder erkenning blijft de duomoeder juridisch een outsider, met alleen indirect contact via de biologische ouder.
Wettelijke grondslag voor erkenning duomoeder
De erkenning duomoeder valt onder Burgerlijk Wetboek Boek 1 (BW Boek 1), met sleutelartikelen:
- Artikel 1:199 BW: Basisregels erkenning.
- Artikel 1:207 lid 2 BW: Speciale duomoeder-regeling.
- Artikel 1:253a BW: Gezamenlijk gezag post-erkenning.
De Wet van 6 december 2018 (Stb. 2018, 461), de 'duomoedervoorziening', geldt sinds 1 april 2019. In Leiden kan de duomoeder het kind samen met de biologische moeder erkennen, zelfs vanaf zwangerschap. Eisen:
- Gezamenlijk huishouden in Leiden (huwelijk of partnerschap niet verplicht, maar nuttig).
- Beide moeders verklaren intentie voor gezamenlijke opvoeding.
- Geen andere vader of erkenner.
Vroeger was adoptie nodig, wat tijdrovend en duur was.
Procedure erkenning duomoeder bij Gemeente Leiden
De erkenning verloopt via de ambtenaar van de burgerlijke stand bij de Gemeente Leiden, waar het kind geboren wordt of resideert. Stappen:
- Voorbereiding: Beide moeders melden zich bij Gemeente Leiden, vanaf week 13 zwangerschap.
- Aangifte: Biologische moeder meldt geboorte; duomoeder erkent direct erna.
- Controle: Ambtenaar toetst huishouden en intentie.
- Registratie: Inscripitie in Basisregistratie Personen (BRP).
Kosten: circa €10-€20. Gezamenlijk gezag volgt automatisch, behalve bij rechterlijke ingreep via Rechtbank Leiden.
Vergelijking: Erkenning duomoeder vs. klassieke erkenning
| Aspect | Erkenning duomoeder | Traditionele erkenning (vader) |
|---|---|---|
| Voorwaarden | Gezamenlijk huishouden + intentie | Geen verwekker OF moedertoestemming |
| Tijdstip | Vanaf 13e week zwangerschap | Na geboorte (of eerder bij verwekker) |
| Rechten na erkenning | Volledig ouderlijk gezag | Moederlijk gezag + onderhoud |
| Toestemming vereist | Biologische moeder | Moeder (indien niet verwekker) |
Rechten en verplichtingen na erkenning in Leiden
Post-erkenning verkrijgt de duomoeder:
- Rechten: Gezamenlijk gezag (art. 1:251 BW), omgangsrecht, info en erfrecht.
- Plichten: Onderhoud (art. 1:392 BW), verzorging en opvoeding.
Moeders staan gelijk. Bij scheiding geldt hoofdverblijfplaats, met mogelijke tussenkomst Rechtbank Leiden.
Praktijkvoorbeelden uit Leiden
Voorbeeld 1: Lisa (biomoeder) en Marie (duomoeder) wonen samen in Leiden. Tijdens zwangerschap erkennen ze bij Gemeente Leiden. Na geboorte staat Marie als co-ouder op de akte; bij breuk delen ze gezag.
Voorbeeld 2: Sanne en Kim, niet-samenwonend in Leiden, kunnen niet erkennen; adoptie via Rechtbank Leiden duurt 6-12 maanden en kost €1.500+.
Voorbeeld 3: Na erkenning overlijdt biomoeder; duomoeder behoudt gezag zonder adoptie.
Veelgestelde vragen over Leiden
Kan een duomoeder erkennen zonder biomoedertoestemming?
Nee, toestemming biomoeder is verplicht (art. 1:207 lid 2 BW).
Wat bij uit elkaar na erkenning in Leiden?
Gezag blijft gezamenlijk; wijziging via Rechtbank Leiden (art. 1:261 BW), kindbelang centraal.
Is huwelijk verplicht in Leiden?
Nee, wel gezamenlijk huishouden. Huwelijk helpt bij geschillen.
Erkenning intrekken?
Onherroepelijk, behalve via rechter (art. 1:208 BW).
Tips voor Leidse duomoeders
- Erken vroeg bij Gemeente Leiden, vanaf zwangerschap voor zekerheid.
- Raadpleeg Het Juridisch Loket Leiden voor gratis advies.
- Bij problemen: Rechtbank Leiden voor gezagswijziging.
- Documenteer huishouden voor soepele procedure.
Wat is erkenning als duomoeder in Leiden en waarom is het belangrijk?
Erkenning als duomoeder is de juridische stap waarmee de niet-biologische moeder in een lesbisch koppel in Leiden het kind officieel erkent. Dit geeft haar dezelfde rechten als de biologische moeder, zoals ouderlijk gezag, onderhoudsplicht en erfrecht. Zonder erkenning heeft ze geen wettelijke status als ouder.
Welke voorwaarden gelden voor erkenning als duomoeder in Leiden?
Om als duomoeder erkend te worden in Leiden, moeten beide moeders een gezamenlijk huishouden hebben (geen huwelijk of partnerschap verplicht) en moeten ze samen de intentie hebben het kind gezamenlijk op te voeden. Daarnaast mag er geen andere vader of erkenner zijn. De procedure kan al vanaf week 13 van de zwangerschap worden gestart.
Hoe verloopt de procedure voor erkenning als duomoeder bij de gemeente Leiden?
De procedure verloopt via de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente Leiden. Beide moeders melden zich bij de gemeente, waarna de biologische moeder de geboorte aangift en de duomoeder het kind direct erkent. De ambtenaar controleert of de voorwaarden zijn voldaan, waarna de erkenning wordt geregistreerd in de Basisregistratie Personen (BRP). De kosten bedragen ongeveer €10-€20.
Welke rechten en verplichtingen krijgt de duomoeder na erkenning?
Na erkenning krijgt de duomoeder dezelfde rechten als de biologische moeder, waaronder gezamenlijk ouderlijk gezag, omgangsrecht, informatie-inzage over het kind en erfrecht. Daarnaast heeft ze ook verplichtingen, zoals onderhoudsplicht en de verantwoordelijkheid voor de verzorging en opvoeding van het kind.
Wat gebeurt er als de relatie tussen de moeders later breekt?
Bij een breuk in de relatie geldt het hoofdverblijfplaatsprincipe: het kind blijft bij de moeder waar het meestal verblijft. De rechtbank Leiden kan bij conflicten beslissen over gezag, omgang en onderhoud. Beide moeders blijven juridisch gelijkgesteld, ook na een scheiding.
Is erkenning als duomoeder duurder dan adoptie?
Nee, erkenning als duomoeder is veel eenvoudiger en goedkoper dan adoptie. Adoptie was vroeger nodig en kostte tijd, geld en extra juridische stappen. Erkenning kost slechts €10-€20 en kan al tijdens de zwangerschap worden geregeld.
Waar kan ik terecht in Leiden voor meer informatie of hulp bij de procedure?
Voor informatie en hulp bij de procedure kunt u contact opnemen met de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente Leiden of met een juridisch adviseur gespecialiseerd in familierecht. Ook organisaties zoals COC Leiden of juridische hulpverleners kunnen ondersteuning bieden.