Fiscale behandeling afkoop alimentatie voor inwoners van Leiden
In Leiden komt afkoop alimentatie regelmatig voor bij scheidingen. Hierbij betaalt de alimentatieplichtige een eenmalig bedrag in plaats van maandelijkse uitkeringen. Fiscaal gezien wijkt dit af van periodieke alimentatie: de afkoopsom is meestal niet aftrekbaar voor de betaler en beperkt belastbaar voor de ontvanger. Dit artikel volgt de Wet inkomstenbelasting 2001 en geeft advies afgestemd op Leienaars.
Wat houdt afkoop alimentatie in voor Leienaars?
Afkoop alimentatie is een afspraak waarbij de betaler eenmalig geld overmaakt aan de rechthebbende, om toekomstige periodieke betalingen te beëindigen. Dit speelt vaak bij partner- of kinderalimentatie na een scheiding in Leiden. Leg de afkoop vast in een echtscheidingsconvenant of notariële akte, en laat deze goedkeuren door de Rechtbank Leiden.
Fiscaal bieden periodieke betalingen voordelen (aftrekbaar voor betaler, belastbaar voor ontvanger), maar bij afkoop gelden andere regels. Voor Leienaars met een scheiding: check dit bij Het Juridisch Loket Leiden.
Wettelijke basis in Nederland
De regels staan in de Wet inkomstenbelasting 2001 (Wet IB 2001):
- Partneralimentatie: Art. 7.1 Wet IB (inkomen uit werk) en art. 7.24 Wet IB (aftrek). Bij ontvanger belastbaar in box 1.
- Kinderalimentatie: Art. 3.110 Wet IB (geen box 3-belasting vanaf 2010). Afkoopsommen niet belastbaar bij ontvanger, niet aftrekbaar bij betaler.
De Rechtbank Leiden stelt alimentatie vast (art. 157 Rv). Bekijk de Inkomstenbelastinggids van de Belastingdienst voor actuele info.
Fiscale impact voor de betaler in Leiden
Voor de alimentatieplichtige (bijv. ex-partner met hoger inkomen):
- Partneralimentatie: Afkoopsom niet aftrekbaar in box 1. Periodiek wel (tot 50% inkomen, met grenzen).
- Kinderalimentatie: Altijd niet aftrekbaar, of periodiek of afkoop.
Financier uit box 3-vermogen (forfaitair belast). Pluspunt: geen gedoe met indexatie via de Rechtbank Leiden.
Fiscale impact voor de ontvanger
Voor de rechthebbende (vaak met kinderzorg):
- Partneralimentatie: Afkoopsom belastbaar in box 1 als overig inkomen, wat belasting verhoogt bij hoog totaal inkomen.
- Kinderalimentatie: Niet belastbaar in box 1, maar in box 3 met forfaitair rendement.
Uitzondering bij hertrouwen: mogelijk fiscaal neutraal.
Vergelijking periodieke en afkoop alimentatie
| Periodiek (partner) | Afkoop (partner) | Periodiek (kinder) | Afkoop (kinder) | |
|---|---|---|---|---|
| Betaler | Aftrekbaar box 1 | Niet aftrekbaar | Niet aftrekbaar | Niet aftrekbaar |
| Ontvanger | Belastbaar box 1 | Belastbaar box 1 | Belastbaar box 1 (tot 2020) | Niet belastbaar (box 3) |
| Voordeel | Fiscaal neutraal | Definitief | - | Geen box 1-belasting |
Praktijkvoorbeelden voor Leiden
Voorbeeld 1: Partneralimentatie
Jan uit Leiden betaalt €12.000/jaar aan Maria. Afkoop €150.000: geen aftrek voor Jan. Maria declareert €150.000 in box 1; bij 49,5% marginale druk ca. €74.000 belasting. Netto €76.000 voor box 3-belegging.
Voorbeeld 2: Kinderalimentatie
Sarah in Leiden krijgt €6.000/jaar voor kids van Tom. Afkoop €100.000: geen aftrek Tom, Sarah geen box 1-belasting. €100.000 in box 3: ca. 1,2% forfait (2023: €1.200 belasting). Vaak voordeliger.
Rechten en verplichtingen
Rechten:
- Vrije afspraak afkoop, mits redelijk (art. 1:401 BW).
- Toetsing door Rechtbank Leiden bij scheiding.
- Ontvanger meldt afkoop in aangifte.
Verplichtingen:
- Vastleggen in convenant.
- Informeren Belastingdienst via aangifte.
- Geen wijziging zonder Rechtbank Leiden.
Voor gratis advies: Het Juridisch Loket Leiden of Gemeente Leiden.
Veelgestelde vragen
Is afkoop altijd fiscaal gunstig voor Leienaars?
Nee, bij kinderalimentatie vaak ja; partneralimentatie soms hogere belasting. Laat berekenen bij Het Juridisch Loket Leiden.
Kan ik afkoop herroepen?
Alleen met instemming of via Rechtbank Leiden bij wijzigingen (art. 1:404 BW). Fiscaal definitief.
Hoe aangifte doen?
Partner: box 1, vraag 8. Kinder: box 3-vermogen. Gebruik Belastingdienst-app.
Geldt voor buitenlands alimentatie?
Nee, check verdragen bij Belastingdienst of Juridisch Loket Leiden.
Tips voor Leienaars
- Laat doorrekenen: Schakel een fiscalist in via Het Juridisch Loket Leiden.
- Raadpleeg Rechtbank Leiden voor goedkeuring.
- Overweeg box 3-impact bij Gemeente Leiden financieel advies.
- Documenteer alles voor toekomstige geschillen.