Gedoogbeleid coffeeshops in Leiden
Het gedoogbeleid voor coffeeshops in Leiden is een typisch Nederlands fenomeen waarbij de Gemeente Leiden en het Openbaar Ministerie (OM) coffeeshops dulden voor de verkoop van beperkte hoeveelheden softdrugs aan volwassenen, ondanks het verbod in de Opiumwet. Dit helpt overlast in de stad te verminderen en de drugshandel te kanaliseren.
Wat houdt gedoogbeleid voor coffeeshops in Leiden in?
In Leiden betekent het gedoogbeleid dat politie en OM overtredingen aanpakken, maar coffeeshops niet vervolgen als ze lokale regels volgen. Dit beleid, gestart in de jaren '70, haalt de handel in softdrugs zoals wiet en hasj uit de criminaliteit en beperkt hinder voor omwonenden. Verkoop is toegestaan, maar kweek en groothandel blijven illegaal en worden hard aangepakt.
De Gemeente Leiden bepaalt het aantal coffeeshops en verleent exploitatievergunningen via de APV. Het volgt landelijke normen, maar is lokaal toegespitst. Dit valt onder gedoogbeschikkingen in het bestuursrecht, waarbij strafvervolging wordt achterwege gelaten. Voor meer info over gedoogbeleid, bekijk relevante artikelen of raadpleeg gedoogbeleid en gedoogbeschikkingen. In Leiden kun je bij Het Juridisch Loket Leiden terecht voor gratis advies.
Wettelijke basis
Het beleid steunt op de Opiumwet (1928, recent gewijzigd), die drugs splitst in lijst I (harddrugs) en lijst II (softdrugs zoals cannabis). Handel en productie zijn strafbaar (art. 10-11). Het gedoogbeleid is een OM-richtlijn: AHO-56, uitgevaardigd door het College van Procureurs-Generaal.
De Gemeente Leiden vult dit aan met eigen coffeeshopbeleid, vaak in een gedoogbeschikking of APV-vergunning. Europees recht, zoals het Hof van Justitie-arrest over coffeeshops (2010), keurt dit goed mits het geen handel belemmert. Bij geschillen behandelt de Rechtbank Leiden bezwaren.
Voorwaarden voor coffeeshops in Leiden
Coffeeshops in Leiden moeten de AHO-56-criteria halen:
- Geen overlast: Geen rumoer, zwerfvuil of ordeverstoring in de binnenstad of wijken.
- Geen verkoop aan jongeren: Strenge controle voor 18+.
- Max. 5 gram per persoon: Per keer, geen gebruik ter plaatse.
- Alleen softdrugs: Geen harddrugs.
- Geen reclame: Niets zichtbaar buiten.
- Transparante voorraad: Zichtbaar voor controleurs.
De Gemeente Leiden stelt extra regels, zoals een limiet van circa 1 coffeeshop per 5.000 inwoners en verboden in gevoelige buurten rond de universiteit.
Praktijk in Leiden en omgeving
In Leiden gedoogt de Gemeente circa 12 coffeeshops via het 'Coffeeshopbeleid Leiden'. Voorbeeld: in 2021 sloot de gemeente een shop in de wijk Stevenshof wegens overlast en verkoop aan toeristen, met intrekking van de gedoogbeschikking.
In contrast met zero-tolerance in plaatsen als Urk, test Rotterdam wietteelt-experimenten. In Leiden leidde een overtreding in 2020 tot sluiting via bestuursdwang (art. 174 Gemeentewet), bekrachtigd door de Rechtbank Leiden.
Rechten en plichten van uitbaters in Leiden
Plichten:
- Volg AHO-56 en Gemeente Leiden-regels.
- Houd administratie bij (ID-checks).
- Meld wijzigingen aan de gemeente.
Rechten:
- Bescherming tegen onteigening (EVRM Protocol 1).
- Bezwaar en beroep bij Rechtbank Leiden (Awb art. 7:1 vv.).
- Geen vervolging bij naleving.
Bij manco's trekt de gemeente de gedoogbeschikking in of legt dwangsommen op (Awb art. 5:25). Het Juridisch Loket Leiden helpt bij procedures.
Vergelijking gedoogbeleid coffeeshops met andere vormen
| Aspect | Coffeeshops in Leiden | Ander gedoogbeleid (bijv. onderhoud) |
|---|---|---|
| Wettelijke basis | AHO-56 + Opiumwet + APV Leiden | Algemeen bestuursrecht (Awb) |
| Doel | Drugs-overlast curberen | Handhaving prioriteren |
| Duur | Lopende naleving | Tijdelijk |
| Handhaving | Politie/OM/Gemeente Leiden | Gemeente |
Veelgestelde vragen voor Leiden
Kan ik een coffeeshop starten in Leiden zonder vergunning?
Nee, de Gemeente Leiden keurt het aantal goed en verleent vergunningen. Zonder riskeer je sluiting en Opiumwet-straf.
Wat bij overlast van mijn Leiden-coffeeshop?
Gemeente Leiden kan intrekken; hoor en beroep volgen (Awb). Gebruik camera's en regels om dit te voorkomen.
Verschilt beleid in Leiden?
Ja, Leiden balanceert met Amsterdam (veel shops) en Urk (nul). Check www.leiden.nl voor lokaal beleid.
Wat met wietteelt in Leiden?
Verboden; alleen verkoop gedoogd. Experimenten lopen elders, niet lokaal.