Terug naar Encyclopedie
Familierecht

Gratis huwelijk in Leiden

Leer hoe inwoners van Leiden met laag inkomen gratis kunnen trouwen via Gemeente Leiden. Ontdek voorwaarden, procedure en tips voor een toegankelijk huwelijk.

4 min leestijd

Gratis huwelijk in Leiden

Een gratis huwelijk in Leiden biedt inwoners met een laag inkomen de kans om een burgerlijk huwelijk te sluiten zonder of met beperkte kosten, dankzij regelingen van de Gemeente Leiden. Deze voorziening zorgt voor gelijke toegang tot het huwelijk, mits je aan bepaalde voorwaarden voldoet. In dit artikel bespreken we de lokale regels, stappen en handige tips voor Leienaars.

Wat houdt een gratis huwelijk in Leiden in?

In Nederland is een burgerlijk huwelijk de enige juridisch geldige manier om te trouwen. Gewoonlijk zijn er kosten verbonden aan de ambtenaar van de burgerlijke stand en mogelijke extra's zoals een speciale locatie. In Leiden maakt een gratis huwelijk dit toegankelijk voor stellen met financiële beperkingen, door kwijtschelding van leges door de gemeente. Dit omvat vaak een sobere ceremonie in het stadhuis, zonder extra fratsen. Het doel is dat financiële barrières niemand belemmeren in het recht om te trouwen.

Let op: dit dekt alleen de kern van de procedure, niet zaken als getuigen of een receptie. Volgens CBS-cijfers sluiten jaarlijks veel stellen in regio's als Leiden een huwelijk af, waarbij een deel profiteert van gemeentelijke ondersteuning voor minima.

Wettelijke grondslag

Huwelijksregels vallen onder Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW), met name Titel 5 (Huwelijk). Artikel 1:30 BW stelt dat het huwelijk burgerlijk moet zijn en door een ambtenaar van de burgerlijke stand wordt voltrokken. Kostenregeling komt uit de Gemeentewet (artikel 229), die leges toestaat voor officiële handelingen.

De Gemeente Leiden hanteert kwijtschelding op basis van de Wet op de burgerlijke stand en het Algemene wet bestuursrecht (Awb). Dit volgt de Beleidsregels kwijtschelding gemeentelijke belastingen en leges, gebaseerd op inkomen en vermogen. In 2023 liggen de leges voor een huwelijk in Leiden rond €550-€750, maar bij goedkeuring wordt dit gratis. Raadpleeg de website van de Gemeente Leiden voor actuele tarieven en voorwaarden. Voor persoonlijk advies kun je terecht bij Het Juridisch Loket Leiden.

Voorwaarden voor kwijtschelding in Leiden

Je komt in aanmerking als je aan criteria voldoet, zoals:

  • Een totaal inkomen onder de bijstandsnorm (bijvoorbeeld €1.200 netto per maand voor een alleenstaande in 2023).
  • Beperkt vermogen (doorgaans onder €25.000).
  • Geen extra inkomsten die de grens overschrijden.
  • Soms bewijs van bijstand of een minimale uitkering nodig.

Stellen met kinderen of in speciale situaties, zoals statushouders in Leiden, kunnen prioriteit krijgen via lokale ondersteuning.

De procedure voor een gratis huwelijk in Leiden

Zo regel je het stap voor stap bij de Gemeente Leiden:

  1. Aanvraag indienen: Plan een afspraak bij de burgerlijke stand van de Gemeente Leiden, minstens 6 maanden vooraf.
  2. Documenten verstrekken: Toon identiteitsbewijzen, geboorteakten en een verklaring van huwelijksbekwaamheid (dat je niet eerder gehuwd bent).
  3. Kwijtschelding aanvragen: Dien een formulier in met inkomens- en vermogensgegevens; de gemeente beslist binnen 4-8 weken.
  4. Ceremonie vastleggen: Selecteer een basisdatum en tijdslot; geen opties voor specifieke ambtenaren of locaties buiten het stadhuis.
  5. Voltrekking: Twee getuigen zijn verplicht; de plechtigheid duurt ongeveer 15 minuten in het Leids stadhuis.

De volledige afhandeling duurt doorgaans 3-6 maanden. Bij afwijzing kun je bezwaar aantekenen volgens de Awb (artikel 7:1), eventueel met hulp van de Rechtbank Leiden of Het Juridisch Loket Leiden.

Praktische voorbeelden uit Leiden

Neem Anna en Ben, een stel uit Leiden met een gezamenlijk netto inkomen van €1.800 en bijstandsuitkering. Ze kunnen de €650 leges niet opbrengen en vragen kwijtschelding aan bij de Gemeente Leiden. Na verificatie van toeslagen en bankgegevens mogen ze gratis trouwen op een werkdagmorgen in het stadhuis, met twee vrienden als getuigen – zonder kosten voor de essentials.

In Leiden biedt de gemeente een 'maatschappelijke huwelijksregeling' voor kwetsbare groepen. Een alleenstaande ouder met drie kinderen en €1.000 uitkering kan bijvoorbeeld een gratis huwelijk organiseren, inclusief registratie in de Basisregistratie Personen (BRP).

Overzicht van kosten in Leiden:

Soort huwelijkKosten (gemiddeld in Leiden)Voorwaarden
Standaard huwelijk€550-€750Geen inkomenscheck
Gratis huwelijk (kwijtschelding)€0Laag inkomen + aanvraag bij Gemeente Leiden
Weekend- of avondhuwelijk€750-€1.200Niet in aanmerking voor kwijtschelding

Rechten en verplichtingen

Een gratis huwelijk in Leiden geeft dezelfde juridische waarde als een betaald huwelijk: het is volledig erkend, met een uittreksel voor de BRP. Je hebt recht op gemeenschap van goederen (of aanpassing via huwelijkse voorwaarden, zie Huwelijkse voorwaarden) en erfrechtelijke waarborgen.

Verplichtingen: Wees transparant over financiën; misleiding kan boetes of annulering opleveren. Beide partners moeten meerderjarig en huwelijksgeschikt zijn (artikel 1:31 BW). Meld na afloop eventuele naamswijziging.

Veelgestelde vragen

Kan ik een gratis huwelijk in Leiden regelen zonder bijstand?

Ja, dat kan als je inkomen onder de bijstandsnorm blijft en je vermogen beperkt is. Neem contact op met de Gemeente Leiden of Het Juridisch Loket Leiden voor een check op jouw situatie.

Wat als ik in een andere gemeente woon maar in Leiden wil trouwen?

Je moet trouwen in de gemeente waar een van beiden woont, dus voor Leiden geldt dat voor inwoners. Anders regel je het lokaal.