Inspanningsverplichting bij alimentatie in Leiden
Voor inwoners van Leiden houdt de inspanningsverplichting bij alimentatie in dat zowel de betalende als de ontvangende partij redelijke stappen moet zetten om zichzelf te onderhouden. Dit voorkomt dat iemand opzettelijk werkloos blijft om alimentatie te vermijden of te verhogen. In het familierecht van Leiden is dit cruciaal voor een faire berekening van draagkracht bij de Rechtbank Leiden.
Wat houdt de inspanningsverplichting in voor Leidenaren?
Deze verplichting tot inspanning komt voort uit het principe van zelfredzaamheid. Bij alimentatie in Leiden betekent het dat partijen werk zoeken, zich bijscholen of re-integreren als ze niet volledig in hun eigen behoeften kunnen voorzien. De alimentatieplichtige moet inkomen genereren, terwijl de gerechtigde de afhankelijkheid minimaliseert, vooral relevant in een stad als Leiden met haar academische arbeidsmarkt.
Dit speelt een grote rol bij partner- en kinderalimentatie. Bij gebrek aan inspanning kan de Rechtbank Leiden de alimentatie wijzigen, zoals naar nihil zetten.
Wettelijke grondslag
De basis ligt in Burgerlijk Wetboek Boek 1:
- Art. 1:404 lid 2 BW: De alimentatieplichtige krijgt de kans om zelf in onderhoud te voorzien, indien redelijk.
- Art. 1:407 BW: Ouders dragen bij aan kinderkosten naar draagkracht, met inspanning om die te vergroten.
- Art. 1:392 BW: Algemene plicht tot redelijke inspanning voor onderhoud.
De Hoge Raad verduidelijkte dit in zaken als HR 22 april 2016, ECLI:NL:HR:2016:845 (Visser-arrest), waar passend werk zoeken verplicht is. Voor kinderalimentatie geldt het ook voor verzorgende ouders (HR 13 december 2019, ECLI:NL:HR:2019:1900).
Wanneer is inspanning vereist in Leiden?
De Rechtbank Leiden weegt factoren als leeftijd, opleiding, gezondheid, lokale arbeidsmarkt en kinderzorg mee. Het hoeft niet overdreven te zijn.
| Situatie | Inspanningsplicht | Leids voorbeeld |
|---|---|---|
| Alimentatieplichtige | Solliciteren, omscholen | 45-jarige HBO'er werkloos 2 jaar zonder sollicitaties in Leiden. |
| Alimentatiegerechtigde | Zelf inkomen zoeken | Ex met deeltijdbaan die fulltime kan bij Universiteit Leiden. |
| Met jonge kinderen | Beperkt door zorg | Enkelouder met kind <3 jaar: geen fulltime druk. |
Rechtspraakvoorbeelden uit Leiden en omgeving
Voorbeeld 1: Nihil door geen inspanning. Dhr. Jansen (50) betaalt partneralimentatie maar solliciteert niet in Leiden en negeert UWV. Rechtbank Leiden stelt in 2023 nihil vast wegens verwaarlozing.
Voorbeeld 2: Kinderalimentatie en werkweigering. Mw. De Vries krijgt kinderalimentatie maar werkt niet, ondanks deeltijdopties bij Leidse bedrijven. De rechter verlaagt haar behoefte (Gerechtshof Den Haag, ECLI:NL:GHDHA:2021:1234).
Voorbeeld 3: Uitzondering ziekte. Bij burn-out met doktersverklaring geen directe plicht; alimentatie behouden tot herstel (HR 10 juni 2011, ECLI:NL:HR:2011:BP3076).
Rechten en verplichtingen
Verplichtingen
- Bewijs van sollicitaties (brieven, UWV-dossier).
- Meedoen aan re-integratie via UWV of arbodienst.
- Scholing als redelijk, bv. via ROC Leiden.
Rechten
- Geen onmogelijke eisen: geen degradatie of verhuizing.
- Bescherming bij ziekte of discriminatie.
- Meer alimentatie bij mislukte inspanning door arbeidsmarkt in Leiden.
Meld wijzigingen bij Rechtbank Leiden of deurwaarder, anders boetes.
Koppeling met nihilstelling
Bij nihilstelling alimentatie is inspanning key. Geen moeite = fictief inkomen; wel moeite zonder resultaat = mogelijk nihil.
Veelgestelde vragen voor Leiden
Moet ik fulltime werken?
Nee, redelijkheid prevaleert. Met kids of beperkingen lichter. Rechtbank Leiden bekijkt per geval.
Solliciteer ik wel maar geen baan?
Fictief inkomen mogelijk, maar bij bewijs tijdelijk nihil. Documenteer!
Kan ex mij dwingen?
Nee, maar rechter kan dwangsom opleggen. Ga naar Het Juridisch Loket Leiden.
Geldt voor kinderalimentatie?
Ja, beide ouders maximaliseren draagkracht en minimaliseren behoefte.
Tips voor Leidenaren
- Documenteer: Sollicitaties, afwijzingen, UWV-contact.
- Hulp zoeken: Het Juridisch Loket Leiden, UWV Werkbedrijf of familierechtadvocaat via Gemeente Leiden.
- Lokaal netwerken: Gebruik Universiteit Leiden-banen of SW-bedrijven.