Juridische moeder bij draagmoederschap in Leiden
In Leiden is de juridische moeder bij draagmoederschap initially de draagmoeder, de vrouw die het kind ter wereld brengt. De Nederlandse wet wijst haar automatisch het moederschap en ouderlijk gezag toe, totdat een zorgvuldige procedure dit overdraagt aan de wensmoeder of intentieouders. Dit artikel bespreekt de gang van zaken specifiek voor Leienaren, inclusief eisen van de Rechtbank Leiden en risico's om te vermijden. Neem voor advies contact op met Het Juridisch Loket Leiden.
Wie is de juridische moeder in Leiden?
De juridische moeder wordt door de wet erkend als de officiële moeder, met impact op ouderlijk gezag, achternaam, erfrecht en alimentatie. Bij draagmoederschap in Leiden, waar een vrouw een kind draagt voor wensouders, geldt de vuistregel: mater semper certa est – de baarster is de moeder. Op de geboorteakte bij de Gemeente Leiden staat de draagmoeder (en haar partner) als ouders, niet de wensouders. Overdracht vereist een procedure bij de Rechtbank Leiden.
Wettelijke kaders voor Leiden
De spelregels staan in Burgerlijk Wetboek Boek 1 (BW), met name artikel 1:199 BW voor moederschap bij bevalling en het draagmoederschap-regime in artikelen 1:253aa tot 1:253bf BW (sinds 1 april 2022). Dit beschermt alle partijen in regio Leiden.
- Altruïstisch draagmoederschap: Betaalde afspraken zijn illegaal (strafbaar tot 4 jaar, art. 1:253af BW).
- Intentieovereenkomst: Notarieel vastleggen voor week 7 van zwangerschap (art. 1:253ab BW).
- Rechtbank Leiden: Na geboorte toetst deze of voorwaarden kloppen en benoemt intentieouders als ouders (art. 1:253ba BW e.v.).
Zonder procedure blijft de draagmoeder in Leiden permanent juridisch moeder.
Stappenplan voor overdracht in Leiden
De procedure volgt strakke fasen:
- Vóór bevruchting of vroeg zwanger: Notariële intentieakte met draagmoeder (en partner) en wensouders over afstand.
- In zwangerschap: Onderzoeken medisch en psychologisch voor iedereen.
- Binnen 6 weken post-partum: Aanvraag bij Rechtbank Leiden (art. 1:253ba BW); hoorzittingen controleren binding kind-draagmoeder.
- Uitspraak Rechtbank Leiden: Goedkeuring maakt wensouders ouders; draagmoeder verliest status, geboorteakte via Gemeente Leiden aangepast.
Tabel: Overzicht moederschap in Leiden
| Fase | Juridische moeder | Effecten |
|---|---|---|
| Bij geboorte (Gemeente Leiden) | Draagmoeder | Gezag, naam, onderhoud automatisch | Na Rechtbank Leiden | Wensmoeder | Volledige shift; draagmoeder vrij |
| Zonder procedure | Draagmoeder | Wensouders adopteren; complex traject |
Rechten en verplichtingen juridische moeder
De juridische moeder in Leiden heeft:
- Toegang tot info over kind (zorg, school).
- Verzorgings- en opvoedplicht (art. 1:247 BW).
- Erfpositie voor het kind.
Na overdracht naar wensmoeder eindigen deze voor draagmoeder; wensmoeder krijgt alles, ook erkenning als alleenstaande.
Praktijkcases uit Leiden-regio
Case 1: Draagmoeder Sophie uit Leiden baart voor wensmoeders Emma en Lisa. Tijdige intentieakte; Rechtbank Leiden keurt overdracht goed. Emma juridisch moeder, Sophie uit beeld.
Case 2: Wensvaders Pieter en Mark uit Leiden via draagmoeder Floor. Post-procedure: Pieter vader, Mark co-ouder; Floor geen rechten meer.
Valkuil case 3: Geen intentieakte; draagmoeder houdt kind. Wensouders in Leiden strijden via adoptie – jarenlang gedoe.
FAQ voor Leienaren
Kan moederschap teruggeclaimd worden?
Nee, Rechtbank Leiden-besluit is definitief (art. 1:253bd BW), behalve bij bedrog.
Partner draagmoeder?
Ja, partner mede-ouder initially; beiden akkoord nodig.
Voor alleenstaande mannen in Leiden?
Ja sinds 2022; na procedure wensvader ouder.
Kosten in Leiden?
Notaris €1.000-€2.000; Rechtbank Leiden €500-€1.000; totaal €5.000-€10.000 incl. checks.
Tips voor Leiden
- Maak intentieovereenkomst bij notaris in Leiden: meer info.
- Consulteer familierechtadvocaat of Het Juridisch Loket Leiden vóór aanvang om deadlines te halen.
- Meld geboorte direct bij Gemeente Leiden en start procedure vlot.
Wie is direct na de geboorte de juridische moeder in Leiden?
De draagmoeder is automatisch de juridische moeder. Zij staat op de geboorteakte en heeft ouderlijk gezag, totdat de Rechtbank Leiden anders besluit. De wensouders hebben geen rechten zonder een officiële overdracht.
Wat moet ik doen om de juridische ouderschapsoverdracht in Leiden te regelen?
Maak vóór week 7 van de zwangerschap een notariële intentieovereenkomst met de draagmoeder. Na de geboorte dien je binnen 6 weken een verzoek in bij de Rechtbank Leiden. Zij beoordelen of de voorwaarden zijn voldaan.
Is betaald draagmoederschap in Leiden toegestaan?
Nee, betaalde afspraken zijn strafbaar (tot 4 jaar cel). Alleen altruïstisch draagmoederschap is wettelijk toegestaan. Zorg voor een notariële overeenkomst om juridische problemen te voorkomen.
Wat gebeurt er als we geen intentieovereenkomst hebben gemaakt?
Dan blijft de draagmoeder juridisch moeder. De wensouders moeten het kind via adoptie laten overnemen, wat een lang en complex proces is. Dit kost tijd, geld en emotionele belasting.
Welke rechten heeft de draagmoeder na de overdracht van het kind?
Na een succesvolle overdracht door de Rechtbank Leiden heeft de draagmoeder geen juridische rechten meer over het kind. Ze verliest ouderlijk gezag, erfrecht en andere verplichtingen. De wensouders worden de enige wettelijke ouders.
Waar kan ik in Leiden terecht voor juridisch advies over draagmoederschap?
Neem contact op met Het Juridisch Loket Leiden ([website/telefoonnummer toevoegen indien beschikbaar]) of een notaris gespecialiseerd in draagmoederschap. De Rechtbank Leiden kan ook informatie verstrekken over de procedure.
Hoe lang duurt de procedure bij de Rechtbank Leiden voor de overdracht?
De procedure duurt meestal 3 tot 6 maanden, afhankelijk van de belasting van de rechtbank. Het is belangrijk om binnen 6 weken na de geboorte een verzoek in te dienen om vertraging te voorkomen.