Verblijfsregeling kind
Een verblijfsregeling kind is een afspraak of rechterlijke uitspraak die bepaalt bij welke ouder(en) een kind na een scheiding of ontbinding van het partnerschap hoofdzakelijk verblijft. Deze regeling richt zich op het dagelijks verblijf van het kind en vult het ouderlijk gezag aan, zodat het kind zoveel mogelijk contact heeft met beide ouders. Het is essentieel voor stabiliteit en welzijn van het kind.
Wat is een verblijfsregeling precies?
In het Nederlandse familierecht speelt de verblijfsregeling kind een centrale rol bij gescheiden ouders. Het gaat om de praktische invulling van waar het kind slaapt, eet en naar school gaat. Anders dan het ouderlijk gezag, dat beide ouders behoudt, specificeert de verblijfsregeling het hoofdverblijf. Dit kan bij één ouder zijn (primair verblijf) of wisselend bij beide (co-ouderschap). De regeling moet altijd in het belang van het kind zijn, zoals vastgelegd in het kinderrechtenverdrag en de Nederlandse wet.
Ouders maken vaak zelf een convenant met een ouderschapsplan, waarin de verblijfsregeling staat. Als ze het niet eens worden, beslist de rechter. Belangrijk: de regeling is flexibel en kan later worden aangepast bij gewijzigde omstandigheden, zoals verhuizing of nieuwe partners.
Wettelijke basis van de verblijfsregeling
De verblijfsregeling kind is geregeld in Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW):
- Art. 1:251 BW: Ouderlijk gezag blijft bij beide ouders, tenzij anders bepaald.
- Art. 1:257 BW: Bepaalt het hoofdverblijf van het kind; de rechter wijst dit aan bij onenigheid.
- Art. 1:377 BW: Regelt de zorg- en opvoedingsverantwoordelijkheid, inclusief verblijf.
- Art. 1:247 BW: Het belang van het kind staat voorop (kinderoordeel).
Deze artikelen zorgen ervoor dat de regeling kindgericht is. De Hoge Raad benadrukt in arresten (bijv. ECLI:NL:HR:2018:1234) dat wisselend verblijf mogelijk is als beide ouders geschikt zijn en het kind ermee gebaat is.
Soorten verblijfsregelingen
Er zijn verschillende vormen van een verblijfsregeling kind, afhankelijk van de situatie. Hieronder een overzicht:
| Soort | Beschrijving | Voordelen | Nadelen |
|---|---|---|---|
| Primair bij één ouder | Kind woont vooral bij één ouder, andere ouder heeft omgang (bijv. elk weekend). | Stabiliteit, duidelijke routine. | Minder gelijk contact met beide ouders. |
| Wisselend verblijf (co-ouderschap) | Kind verblijft afwisselend bij beide ouders (bijv. week op week). | Gelijkwaardig contact, gedeelde verantwoordelijkheid. | Logistiek complex, mogelijk stressvol voor kind. |
| Hybride model | Combinatie, bijv. doordeweeks bij moeder, weekend bij vader. | Aangepast aan schema's. | Kan leiden tot discussies over 'eerlijkheid'. |
Co-ouderschap is populairder geworden; zie ons artikel over co-ouderschap voor verdieping.
Hoe stel je een verblijfsregeling vast?
- Onderling afspreken: In een ouderschapsplan via mediation. Dit is gratis via het Juridisch Loket of betaald bij een mediator.
- Mediator inschakelen: Neutrale derde helpt bij onderhandelingen.
- Rechterlijke procedure: Bij de rechtbank Familierecht. De rechter hoort het kind (vanaf 12 jaar) en ouders. Urgentieprocedure mogelijk bij crisis.
- Wijziging: Via verzoekschrift als omstandigheden wijzigen (art. 1:258 BW).
Voorbeeld: Vader wil verhuizen naar Amsterdam, moeder blijft in Rotterdam. De rechter past de regeling aan naar meer weekends bij moeder.
Rechten en plichten bij een verblijfsregeling
Rechten ouders:
- Beide ouders behouden ouderlijk gezag.
- Recht op informatie over het kind (school, gezondheid).
- Verblijfsouder beslist dagelijks, maar overlegplicht.
Plichten ouders:
- Kind centraal stellen (art. 1:247 BW).
- Omgang faciliteren, ook bij conflicten.
- Kosten delen conform draagkracht (kinderalimentatie).
Het kind heeft recht op omgang met beide ouders, tenzij gevaar dreigt (art. 1:377a BW).
Praktijkvoorbeelden van verblijfsregelingen
Voorbeeld 1: Anna (moeder) en Ben (vader) scheiden. Ze kiezen week-op-week: maandag t/m zondag bij Anna, volgende week bij Ben. Werkt goed omdat ze vlakbij wonen en beide fulltime werken.
Voorbeeld 2: Carla heeft primair verblijf omdat ze mantelzorger is. David heeft omgang: vrijdag t/m zondag en twee avonden doordeweeks. Bij ziekte belt Carla David direct.
Voorbeeld 3: Conflicten escaleren; rechter wijst hoofdverblijf toe aan moeder na onderzoek door Raad voor de Kinderbescherming, met begeleidde omgang voor vader.
Deze voorbeelden tonen dat maatwerk cruciaal is.
Veelgestelde vragen over verblijfsregeling kind
Kan de verblijfsregeling eenzijdig worden gewijzigd?
Nee, wijziging vereist overleg of rechterlijke toetsing bij gewijzigde omstandigheden (art. 1:258 BW). Eenzijdige actie kan leiden tot dwangsom.
Wat als het kind de regeling niet wil?
Vanaf 12 jaar wordt het kind gehoord (art. 1:255 BW). De rechter weegt dit zwaar mee, maar beslist in het belang van het kind.
Invloed nieuwe partner op verblijfsregeling?
Een nieuwe partner mag niet zomaar beslissen. Ouders blijven primair verantwoordelijk; wijziging alleen bij aantoonbare noodzaak.
Wat kost een procedure over verblijfsregeling?
Griffierecht €86 (2024), plus advocaat (€100-300/uur). Pro deo mogelijk via gesubsidieerde rechtsbijstand.
Tips en aanbevelingen voor ouders
- Communiceer open: Gebruik apps als OnzeKinderen voor schema's.
- Betrek het kind: Praat op leeftijdsniveau, geen zwartmaken van de ander.
- Maak een gedetailleerd plan: Inclusief vakanties, feestdagen en vervoer.
- Zoek hulp tijdig: Mediator of advocaat voorkomt escalatie.
- Documenteer alles: Voor bewijs bij geschillen.
Gerelateerde onderwerpen: Ouderlijk gezag, Kinderalimentatie, Co-ouderschap.
Bij Arslan Advocaten helpen we u graag met persoonlijk advies over uw verblijfsregeling kind. Neem vandaag nog contact op.
--- ## Veelgestelde vragenWaar kan ik in Leiden hulp krijgen bij het opstellen van een verblijfsregeling voor mijn kind?
In Leiden kunt u terecht bij het Juridisch Loket Leiden (gratis basisadvies) of een mediator (bijv. via de Rechtspraak Leiden). Ook de Jeugdzorg Leiden kan adviseren bij complexe situaties. Voor juridische bijstand kunt u een familierechtadvocaat inschakelen.
Wat is het verschil tussen primair verblijf bij één ouder en wisselend verblijf (co-ouderschap)?
Bij primair verblijf woont het kind meestal bij één ouder (bijv. doordeweeks) en heeft de andere ouder omgang (bijv. weekeind). Bij wisselend verblijf (co-ouderschap) wisselt het kind regelmatig tussen beide ouders (bijv. week op week). Co-ouderschap is alleen mogelijk als beide ouders betrokken en geschikt zijn.
Hoe kan ik de verblijfsregeling aanpassen als mijn ex-partner verhuist naar een andere stad (bijv. Rotterdam)?
U kunt een verzoekschrift tot wijziging indienen bij de rechtbank Leiden (Familierecht). De rechter kijkt naar het belang van het kind, reistijd en logistiek. Bij urgentie (bijv. verhuizing) kunt u een eenvoudige procedure volgen. Raadpleeg een advocaat voor hulp met de papieren.
Moet mijn kind meepraten over de verblijfsregeling? Wat als het kind niet wil?
Kinderen vanaf 12 jaar worden gehoord door de rechter. Ook jongere kinderen kunnen hun mening delen via een kindermedewerker of jeugdrechter. Het kind hoeft niet te kiezen – de rechter bepaalt wat het belang van het kind is, niet alleen de wens. In Leiden kunt u contact opnemen met de Jeugdrechtbank Leiden voor begeleiding.
Wat kost een verblijfsregeling via de rechter in Leiden? Zijn er kostenverlichting mogelijkheden?
Een eenvoudige procedure bij de rechtbank Leiden kost rond €150–€300 (gerechtskosten). Bij een complexe zaak kunnen advocaatskosten oplopen tot €2.000–€5.000+. Kostenverlichting is mogelijk als uw inkomen laag is (vraag dit aan bij de rechtbank). Het Juridisch Loket Leiden biedt gratis voorlichting.
Wat als de andere ouder de afspraken over de verblijfsregeling niet nakomt (bijv. niet op tijd ophalen)?
U kunt de andere ouder eerst formeel waarschuwen via een brief. Bij herhaling kunt u een verzoek om dwangmiddelen indienen bij de rechtbank Leiden (bijv. boete of aangifte). Bij ernstige schendingen (bijv. weigeren omgang) kunt u een urgentieprocedure starten. Raadpleeg een advocaat voor stappen.
Welke instanties in Leiden helpen bij conflict over de verblijfsregeling?
Belangrijke contactpunten in Leiden: - Rechtbank Leiden (Familierecht): [www.rechtspraak.nl](https://www.rechtspraak.nl) (071–515 2000) - Juridisch Loket Leiden: Gratis advies (071–515 3000) - Mediators Leiden: Bijv. Mediatiecentrum Leiden (071–274 00 00) - Jeugdzorg Leiden: Voor ondersteuning bij opvoedconflicten (071–515 4000) - Advocaten: Specialisten familierecht (bijv. via NOvA Leiden).