Vertrouwensbeginsel bestuursrecht in Leiden
Het vertrouwensbeginsel bestuursrecht waarborgt Leienaren tegen onverwachte omkeringen in overheidsbesluiten. Een bestuursorgaan, zoals de Gemeente Leiden, moet vasthouden aan de verwachtingen die het zelf heeft gecreëerd bij burgers, behalve bij uitzonderlijke situaties. Dit principe bevordert rechtszekerheid en voorkomt schade door ambtelijke toezeggingen of mededelingen.
Wat houdt het vertrouwensbeginsel in voor Leiden?
In het bestuursrecht is het vertrouwensbeginsel een hoeksteen die het bestuur verplicht om vertrouwen te eren dat het heeft opgewekt via uitspraken, toezeggingen of handelen. Bijvoorbeeld: een ambtenaar van de Gemeente Leiden belooft telefonisch een omgevingsvergunning, en u start met bouwen. Later mag het bestuur die belofte niet eenzijdig breken.
Dit vloeit voort uit de algemene beginselen van behoorlijk bestuur (ABBB) in de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Burgers in Leiden kunnen hierop rekenen voor voorspelbaarheid in contacten met lokale overheden.
Wettelijke grondslag
Artikel 3:46 Awb codificeert dit: "Het bestuursorgaan is verplicht het vertrouwen te respecteren dat het bij een belanghebbende heeft gewekt." Dit bevestigt eerdere uitspraken van de Raad van State. Verbanden bestaan met artikel 3:4 Awb (zorgvuldigheid) en artikel 4:42 Awb (intrekking). De Raad van State verduidelijkte voorwaarden in zaken als ABRS 22 december 1993, AB 1994, 143.
Lees meer in ons artikel over intrekking en wijziging van besluiten.
Wanneer wekt u vertrouwen op in Leiden?
Drie cumulatieve eisen voor geldig vertrouwen:
- Concreet en persoonlijk: Gericht op u als Leienaars, niet algemeen.
- Toerekenbaar aan het bestuur: U mag aannemen dat de Gemeente Leiden verantwoordelijk is.
- Niet overduidelijk foutief: U hoefde niet te weten dat het onjuist was.
Algemene brochures tellen niet, maar een specifieke e-mail van een Leidse ambtenaar wel.
Toepassing bij intrekking in Leiden
Bij intrekking (art. 4:42 Awb) remt het vertrouwensbeginsel het bestuur. Intrekking is niet toegestaan als:
- U als burger ernstig wordt geschaad.
- Algemeen belang niet opweegt tegen uw vertrouwen.
- Geen bijzondere omstandigheden zoals bedrog of nieuwe onrechtmatigheid.
De afweging weegt zwaarder na langere tijd; raadpleeg de Rechtbank Leiden voor toetsing.
Praktijkvoorbeelden uit de regio Leiden
Voorbeeld 1: Omgevingsvergunning in Leiden
Een inwoner krijgt een vergunning voor een aanbouw van de Gemeente Leiden. Na 18 maanden intrekking wegens een administratieve misser. De Raad van State stelde vertrouwen voorop door geïnvesteerde bouwkosten (ABRS 15 juli 2020, ECLI:NL:RVS:2020:1696, vergelijkbaar met Leidse zaken).
Voorbeeld 2: Subsidie Gemeente Leiden
Een Leids bedrijf ontvangt subsidie voor verduurzaming. Later wil de gemeente intrekken door budgettair tekort. Vertrouwen blokkeert dit bij reeds gedane investeringen.
Voorbeeld 3: Lokale belastingaftrek
De gemeente informeert over een aftrek voor historische panden in Leiden. Herroeping faalt omdat de brief specifiek vertrouwen wekte; win bij Rechtbank Leiden.
Rechten en verplichtingen in Leiden
| Burger (Leienaars) | Bestuur (Gemeente Leiden) | |
|---|---|---|
| Rechten | Bescherming tegen breach van vertrouwen en betrouwbare info. | Plicht tot zorg, geen recht op intrekking. |
| Plichten | Check op evidente fouten; bezwaar indienen bij Rechtbank Leiden. | Vertrouwen motiveren bij schending. |
Vergelijking met andere principes
| Beginsel | Verschil met vertrouwensbeginsel | Voorbeeld in Leiden |
|---|---|---|
| Rechtszekerheidsbeginsel | Algemeen voor rechten; vertrouwen specifiek voor verwachtingen. | Geen wijziging zonder zwaar belang bij Gemeente Leiden. |
| Gelijkheidsbeginsel | Gelijke behandeling; vertrouwen individueel. | Zelfde regels voor alle Leienaren. |
| Zorgvuldigheidsbeginsel (3:2 Awb) | Breed onderzoek; vertrouwen op mededelingen. | Volledige checks door ambtenaren. |
Veelgestelde vragen voor Leienaren
Kan mondelinge info van Gemeente Leiden vertrouwen wekken?
Ja, bij concreetheid en bevoegde ambtenaar. De Raad van State toetst streng; beloftes via Het Juridisch Loket Leiden bevestigen dit.
Wat bij fout van de gemeente?
Evidente fout blokkeert niet altijd; bezwaar bij Rechtbank Leiden via Het Juridisch Loket Leiden.
Hoe lang geldt vertrouwen in Leiden?
Afhankelijk van afweging; sterker bij langdurige projecten zoals bouwen in de binnenstad.
Geldt het ook bij nationale wetten?
Ja, ook bij interacties met lokale uitvoering; schakel Het Juridisch Loket Leiden in voor advies.
Hulp nodig? Neem contact op met Het Juridisch Loket Leiden of dien in bij de Rechtbank Leiden voor gratis eerste hulp.