Weigeringsgronden openbaarheid van bestuurlijke informatie in Leiden
Weigeringsgronden openbaarheid zijn wettelijke redenen waarmee bestuursorganen zoals de Gemeente Leiden of de Rechtbank Leiden een Woo-verzoek om informatie kunnen afwijzen. Ze wegen transparantie af tegen belangen als privacy of veiligheid, cruciaal voor Leienaren die documenten opvragen bij lokale overheden.
Wat zijn weigeringsgronden openbaarheid in Leiden?
De weigeringsgronden openbaarheid in de Wet open overheid (Woo) vormen een gesloten lijst. De Gemeente Leiden mag alleen weigeren als een grond geldt en openbaarmaking het belang niet overstijgt. Er moet altijd een belangenafweging komen: prevaleert het beschermde belang? Anders volgt vrijgave, al dan niet deels. Dit voorkomt misbruik en beschermt derden. Leienaren kunnen bij Het Juridisch Loket Leiden leren hoe ze een afwijzing aanvechten. Dit artikel bouwt voort op ons overzicht van bezwaar tegen Woo-besluit.
Wettelijke basis van de weigeringsgronden
Hoofdstuk 5 van de Woo (artikelen 5.1 tot 5.11) somt de weigeringsgronden openbaarheid op. Sinds 1 mei 2022 vervangt de Woo de Wob en geeft artikel 3.1 recht op alle documenten bij bestuursorganen, zoals de Gemeente Leiden. Artikel 5.1 Woo blokkeert openbaarmaking bij strijd met deze gronden:
| Artikel | Weigeringsgrond | Kern van de bescherming |
|---|---|---|
| 5.1 | Ongedeelde documenten | Documenten die nog niet zijn vastgesteld of goedgekeurd. |
| 5.2 | Persoonlijke levenssfeer | Privacy van betrokkenen (bijv. adres, gezondheid). |
| 5.3 | Bedrijfs- en fabricagegeheimen | Concurrentiepositie van bedrijven. |
| 5.4 | Onevenredige bevoordeling | Ongelijke kansen voor partijen. |
| 5.5 | Volkenrechtelijke belangen | Internationale verdragen en betrekkingen. |
| 5.5 | Militaire en veiligheidsbelangen | Nationale veiligheid. |
| 5.7 | Onderzoek en examens | Integriteit van toetsen. |
| 5.8 | Economisch en financieel belang | Staatsfinanciën. |
| 5.9 | Inspectie- en toezichtbelangen | Effectiviteit van controle. |
| 5.10 | Belangen besluitvorming | Vrije meningsvorming. |
| 5.11 | Rechtsverwerking | Onderzoeksintegriteit. |
Artikel 5.12 Woo eist een belangenafweging, die de Rechtbank Leiden en hogere instanties streng controleren in uitspraken.
Praktijkvoorbeelden van weigeringsgronden in Leiden
Als Leienaar vraagt u notulen van een besloten vergadering van de Leidse raad op bij de Gemeente Leiden. Dit kan worden geweigerd onder artikel 5.10 (besluitvorming), om vrije discussie te beschermen, zoals in recente zaken bij de Rechtbank Leiden. Een journalist wil milieuvergunningen met fabrieksgeheimen van een lokaal bedrijf; artikel 5.3 beperkt dit tot openbare delen. Privacyverzoeken over uitkeringen worden deels geweigerd onder 5.2, met zwartmaking van BSN en adres. Bij veiligheidszaken (5.6) houdt Defensie strategische info achter.
Rechten en plichten bij weigeringsgronden in Leiden
Uw rechten als Leienaar:
- Binnen 4 weken beslissing op Woo-verzoek (art. 3.5 Woo).
- Motivering met concrete weigeringsgrond.
- Bezwaar en beroep, startend bij de Rechtbank Leiden; advies via bezwaar tegen Woo-besluit of Het Juridisch Loket Leiden.
- Gedeeltelijke vrijgave mogelijk.
Plichten van organen als Gemeente Leiden:
- Afweging vastleggen.
- Per document toetsen, geen bulkweigering.
- Proactief publiceren (art. 6 Woo), zoals op leiden.nl.
U kunt de motivering opvragen en procederen bij de bestuursrechter.
Veelgestelde vragen over weigeringsgronden openbaarheid in Leiden
Kan de Gemeente Leiden altijd weigeren op privacy?
Nee, enkel bij aantoonbare schending van levenssfeer waar het algemeen belang niet opweegt (art. 5.2 Woo). De Rechtbank Leiden toetst dit.
Wat bij meerdere gronden in Leiden?
Alle gronden motiveren, maar één geldige grond na afweging volstaat.
Moet ik betalen voor een Woo-verzoek bij lokale organen?
Nee, verzoeken zijn gratis, kopieën soms niet (art. 3.6 Woo). Vraag bij Het Juridisch Loket Leiden na.