Wet verevening pensioenrechten
De Wet verevening pensioenrechten (Wvp) bepaalt hoe pensioenrechten bij een scheiding of het ontbinden van een geregistreerd partnerschap worden verdeeld tussen ex-partners in Nederland, inclusief Leiden. Deze regelgeving zorgt voor een billijke verdeling van het pensioen dat tijdens het huwelijk of partnerschap is opgebouwd, zodat geen enkele partner alles behoudt. Voor Leienaren is het belangrijk om te weten dat scheidingsprocedures vaak bij de Rechtbank Leiden worden afgehandeld, waar deze wet een rol speelt in de financiële afwikkeling.
Wettelijke basis van de Wet verevening pensioenrechten
Ingevoerd op 1 januari 2000, vormt de Wet verevening pensioenrechten een essentieel onderdeel van het Nederlandse familierecht en is vastgelegd in Titel 1, Hoofdstuk 9 van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW). Artikel 1:119 BW specificeert de verevening bij scheidingen. De wet is van toepassing op huwelijken, geregistreerde partnerschappen en samenlevingscontracten met een pensioenclausule, en geldt voor alle inwoners van Leiden.
Hoewel de Wvp voortbouwt op het gemeenschapsvermogensstelsel, strekt ze zich ook uit tot huwelijkse voorwaarden. Pensioenfondsen, verzekeraars en werkgevers moeten de verdeling uitvoeren. Aanpassingen, zoals via de Wet Werk en Zekerheid in 2015, hebben de procedure versneld. Voor scheidingen in Leiden na 2008 wordt enkel het tijdens het huwelijk opgebouwde ouderdomspensioen verevend, tenzij partijen anders hebben afgesproken. Bij twijfel kunnen Leienaren advies inwinnen bij Het Juridisch Loket Leiden.
Hoe werkt de verevening van pensioenrechten?
Bij een scheiding in Leiden, die via de Rechtbank Leiden loopt, wordt het ouderdomspensioen uit de huwelijksperiode doorgaans gelijkmatig verdeeld via pensioenverevening. De ex-partner met het hoogste pensioen compenseert de ander om gelijkheid te bereiken. De 'vereenvoudigde methode' waardeert het pensioenkapitaal op de pensijndatum.
Het proces omvat deze stappen:
- Melding van scheiding: Stuur binnen twee maanden na de uitspraak van de Rechtbank Leiden het convenant of vonnis naar het pensioenfonds.
- Informatieverstrekking: Het fonds levert binnen zes maanden een pakket met opgebouwde rechten, relevant voor lokale werkgevers zoals de Universiteit Leiden.
- Berekening: De last bedraagt (pensioen ex-partner A - pensioen ex-partner B) / 2.
- Uitvoering: Het deel wordt overgedragen op de pensijndatum.
Niet elk pensioen valt onder de Wvp; diplomatenpensioenen of bedragen onder € 586,62 bruto per jaar (2023) zijn uitgesloten. Nabestaandenpensioen volgt de Wet aanpassing pensioencommunicatie. Voor Leienaren met banen in de regio, zoals bij de gemeente of universiteit, is lokale expertise via Het Juridisch Loket nuttig.
Rechten en plichten onder de Wet
Ex-partners in Leiden hebben recht op een evenwichtige splitsing van relatie-opgebouwd pensioen. De opbouwende partner moet dit melden en meewerken. Uitvoerders verstrekken informatie kosteloos en voeren de verevening uit.
Belangrijke rechten:
- Volledige inzage in de pensioenadministratie.
- Afwijking mogelijk via huwelijkse voorwaarden, zoals uitsluiting.
- Correctie bij foutieve berekeningen, met hulp van de Rechtbank Leiden.
Plichten omvatten snelle melding en documentatie. Bij overtreding kan de rechter ingrijpen, conform artikel 1:119 lid 3 BW. De Gemeente Leiden biedt aanvullende info over burgerlijke stand.
Praktische voorbeelden van pensioenverevening
Neem Anna en Bert uit Leiden, die na 10 jaar scheiden. Anna, onderzoeker aan de Universiteit Leiden, bouwde €50.000 pensioen op; Bert, docent, €30.000. De last is (€50.000 - €30.000) / 2 = €10.000, zodat beiden €40.000 krijgen.
Bij variabele inkomens, zoals ZZP'ers in de Leidse binnenstad met lijfrentes, bepaal je de poliswaarde. Voor een scheiding in 2020 met pensijndatum 2040 geldt actuariële berekening met rentes. Discussies over waardering lossen Leienaren op via een taxateur of de Rechtbank Leiden.
Bij internationale gevallen met buitenlands pensioen geldt de Wvp voor Nederlandse delen, maar EU-regels (Verordening 2019/1111) kunnen meespelen, vooral voor expats in Leiden.
Vergelijking: Standaard verevening versus afwijkingen
| Aspect | Standaard Wvp | Afwijking via voorwaarden |
|---|---|---|
| Toepassing | Gelijke splitsing van opgebouwd pensioen | Geen of alternatieve verdeling (bijv. compensatie) |
| Kosten | Kosteloos voor partners | Notariskosten mogelijk |
| Flexibiliteit | Wettelijk vast | Aanpasbaar, maar vooraf |
| Risico | Evenwichtig, maar rendementafhankelijk | Ongelijkheid bij langere relaties |
Veelgestelde vragen
Wat als ik geen pensioen heb opgebouwd tijdens mijn huwelijk?
Zonder opbouw heb je geen aanspraak op de ander zijn pensioen. De wet focust op huwelijksperiode; overweeg voorwaarden voor compensatie, via Het Juridisch Loket Leiden.
Geldt de Wet verevening pensioenrechten ook voor samenlevers?
Nee, niet automatisch voor ongehuwden. Voeg een beding toe in het samenlevingscontract voor vergelijkbare verevening.
Hoe lang duurt de afwikkeling van pensioenverevening?
Melding binnen twee maanden na scheiding bij de Rechtbank Leiden, info binnen zes maanden, en uitvoering op de pensijndatum. Raadpleeg Het Juridisch Loket voor lokale ondersteuning.